رویکرد جامع به موضوع در سطح کلان
پس از گذر از انقلاب‌های صنعتی و اطلاعاتی، در گذر از انقلاب چهارم صنعتی جامعه ما در حال حاضر یک ارتباط متقابل و متصل را تجربه می‌کند. این انقلاب مبتنی بر اینترنت اشیاء است که در آن اشیاء زیادی به اینترنت متصل هستند. اگرچه در سال 2013 2.6 میلیارد از اشیاء به اینترنت متصل بودند، این سهم با افزایش به 26 میلیارد در سال 2020 خواهد رسید و پدید آوردن نوآوری‌های متنوع و ایجاد فرصت‌های تجاری از پیامدهای آن می‌باشد که توسط شرکت گارتنر، درسال ۲۰۱۳ اعلام شده و هم اکنون به عنوان اینترنت اشیای صنعتی در آمریکا و انقلاب چهارم صنعتی در اروپا درباره آن صحبت می‌شود. اینترنت اشیا به عنوان ابزاری برای حل مسائل جاری در جامعه از نظر مدیریت عمومی استفاده می‌شود. این فناوری در بخش‌های زیر کاربرد گسترده یافته‌اند:
- خدمات ملکی و ساختمان‌ها
- صنعت تولیدی: بهبود بهره‌وری و ارزش افزوده و افراد، بهبود ایمنی،
- امکانات و سایر جنبههای مربوط به کیفیت زندگی.
- کسب و کارهای کوچک و متوسط، که منجر به بهبود رقابت صنعتی می‌شود.
- در زمینه نرم افزار، سنسورها، قطعات و دستگاه‌ها و ایجاد و نوآوری خدمات و محصولات خلاق اینترنت اشیا،
- عملکردهای امنیتی در مراحل اولیه برنامه ریزی در محصولات و همراه با خدمات اینترنت اشیاء نصب خواهد شد.
اگرچه در کشور ما هنوز از نظر اشاعه و توسعه فناوری اینترنت اشیا از کشورهای دیگر جهان عقب است، اما به اندازه کافی پتانسیل رشد را دارد. به موارد زیر در سایر کشورها توجه شود.
. ایالات متحده اینترنت اشیا را به عنوان یکی از شش فناوری با تأثیرات جدی بر منافع ایالات متحده انتخاب و نقشه راه فناوری برای آن ایجاد کرده است.
· اتحادیه اروپا اینترنت اشیا را به عنوان یک برنامه اقدام برای اروپا انتخاب کرد.
· انگلستان سرمایه گذاری کلانی را در تحقیق و توسعه اینترنت اشیاء اعلام کرد.
· آلمان رشد بهره‌وری صنایع تولیدی خود را از طریق صنعت 4.0 و از طریق اینترنت اشیا استفاده می‌کند.
· چین برنامه توسعه اینترنت اشیاء را به عنوان بخشی از دوازدهمین برنامه 5 ساله اعلام و اجرا نموده است و در حال ساخت مجتمع‌های آزمایشی اینترنت اشیا (193 مورد از جمله یکی در ووهان) است که به منظور تسهیل استفاده از اینترنت اشیا و ابر طراحی شده است.
· ژاپن از طریق استراتژی u-Japan، استراتژی و سیاست‌های صنعت اینترنت اشیا را اجرا کرده است.
روند بازار
کسب و کارهای پیشرو در جهان برای توسعه یک پلتفرم غالب و اعمال استانداردها به منظور رهبری در اکوسیستم اینترنت اشیا بر اساس شایستگی‌های اصلی خود در حال رقابت هستند. آن‌ها به دنبال رقابت و همکاری متقابل هستند، بدون آن‌که بدانند برنده چه کسی خواهد بود. برخی از آن‌ها در زمینه‌های خاصی اکنون به انحصاراتی دست یافته‌اند.
اکوسیستم
اکوسیستم بازار در حال تبدیل شدن به یک سیستم باز است که در آن هرکسی به راحتی می‌تواند توسعه و ارائه خدمات و دسترسی و با استفاده از اشیا از طریق تلفن‌های هوشمند یا برنامه‌های تلفن همراه فعالیت نماید.
این بازاری است که در آن شرکت‌های کوچک و متوسط با ایده‌های خلاق می‌توانند پیش قدم شوند. انواع حوزه‌های قابل اجرا در بخش عمومی، صنایع و محصولات مصرفی برای زندگی روزمره می‌باشند.
نوع و وضعیت اکوسیستم اینترنت اشیا در کشورمان شاهد وضعیت ذکر شده در موارد زیر است:
۱- خدمات
· دولت: اگرچه پروژه‌های آزمایشی اجرا شده است اما گزارش‌های مستندی از وضعیت توسعه این فناوری وجود ندارد و به طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفته است.
· صنعت: بیشتر بنگاه‌های بزرگ بصورت سنتی اداره می‌شوند که اینترنت اشیا را هنوز به عنوان یک فناوری در برنامه‌های خود ندارند. نرخ پایین معرفی اینترنت اشیا در بنگاه‌های کوچک و متوسط به دلیل هزینه و نداشتن دانش در حال حاضر به جز معدودی که از برخی موارد استفاده‌های محدود می‌نمایند وجود نداشته و گزارشات مستندی وجود ندارد.
· فردی: کسب و کارهای جهانی در زمینه دستگاه‌های پوشیدنی، لوازم الکترونیکی خانگی و خودرو راه خود را به بازار حوزه‌های مختلف کاربرد محصولات مصرفی باز کرده و تقریبا بر آن مسلط شده‌اند. در کشورمان هنوز این امر توسعه نیافته و در مواردی بین افراد از وسایل پوشیدنی هوشمند استفاده می‌شود.
۲- پلتفرم
کسب و کارهای بزرگ یا غول‌های فناوری بزرگ توسعه این پلتفرم‌ها را در دست گرفته‌اند. در کشرمتن هنوز موارد همکاری با این غول‌های جهانی شکل نگرفته است. برخی موارد استفاده به صورت متفرقه انجام می‌شود.
۳- کسب و کار.
· استانداردسازی جهانی شکل گرفته و مهم‌ترین موضوع استاندارد سازی امنیت سایبری اینترنت اشیا است که در حال پیگیری می‌باشد.
۴- شبکه
· فن آوری‌هایی در حال توسعه هستند که از نرم‌افزار برای پردازش ترافیک و تمامی جنبههای مورد نیاز اینترنت اشیا به سرعت در حال افزایش به شیوه‌ای انعطاف‌پذیر استفاده می‌کنند.
· تقاضای فزاینده‌ای برای استفاده از باند کم مصرف و مسافت طولانی بدون مجوز برای اتصال اشیاء مناطق دور افتاده در دنیا وجود دارد.
· زیرساخت‌هایی مانند 5G ، Giga-Internet و IPv6 در حال توسعه و ساخت برای تسهیل اینترنت اشیا هستند. در برخی از کشورها همچون چین و کره جنوبی و آمریکا مستقر شده‌اند.
۵- دستگاه
· پس از استفاده گسترده از تلفن‌های هوشمند، شرکت‌های جهانی در حال توسعه رقابتی، هوشمند و دستگاه‌های همگرا و با قابلیت سازگاری با انواع فناوری‌های موجود هستند.
· پیش‌بینی می‌شود بازار بر اساس دستگاه‌های پوشیدنی و حسگرهای هوشمند گسترش یابد.
۶- امنیت
· با افزایش موارد نقض امنیت در خدمات اینترنت اشیا (برای خانه، لوازم الکترونیکی خانگی و مراقبت‌های بهداشتی) ،اقدامات جدی در حال پیگیری است.
· فناوری‌ها و خدمات باید توسعه داده شوند، جایی که عملکردهایی برای امنیت و حفاظت از حریم خصوصی از آن‌جا نصب شده است.
ج: مدل کسب و کار اینترنت اشیا چیست؟
اینترنت اشیا چه مدل‌های تجاری ایجاد می‌کند و ارزش‌های تجاری را تولید می‌کند؟ برخی تقسیم بندی‌ها به صورت زیر می‌باشد:
- مدل مبتنی بر نتیجه
- مدل مبتنی بر پلتفرم
- مدل مبتنی بر داده
- مدل اشتراک دارایی
- مدل مبتنی بر خدمات
اینترنت امروزه برای اکثر مدل‌های تجاری مهم است، اما برای شرکت‌های جدیدی که مایل به استفاده از اینترنت اشیا هستند، امکانات خاصی نیز وجود دارد. به لطف محاسبات فراگیر، سیستم‌های تعبیه شده و جهش‌های اخیر در یادگیری ماشینی، شرکت‌های اینترنت اشیا می‌توانند طیف وسیعی از مدل‌های تجاری را انتخاب کنند، یا مدل خود را ابداع کنند.
مدل تجاری اینترنت اشیا چیست؟
یک مدل کسب و کار اینترنت اشیا عمدتاً بر مفاهیم مشتق شده از اینترنت اشیا (اتصال طولانی مدت، تراشه‌های جاسازی شده، پردازش داده‌ها و موارد دیگر) متکی است تا بتواند یک سازمان انتفاعی را توسعه دهد. یک مدل تجاری یک کسب و کار مبتنی بر فناوری اینترنت بر جذب و ارائه ارزش تمرکز می‌کند و از ویژگی منحصر به فرد محصولات اینترنت اشیا یعنی اتصال ۲۴ ساعته و هفت روز در هفته به محیط مشتری برای تولید ارزش نوآورانه و متمایز استفاده می‌کند.
تمام مدل‌های تجاری اینترنت اشیا باید بر موارد زیر تمرکز کنند:
- جذب و ارائه ارزش برای یک مخاطب خاص
- استفاده از ویژگی منحصر به فرد خود در خصوص اینترنت اشیاء
هر مدل تجاری سعی در جذب و ارائه ارزش به مشتریان دارد، اما چیزی که مدل اینترنت اشیا را منحصر به فرد می‌کند این است که چقدر این رابطه را با کاربر نهایی حفظ می‌کند.
برای مثال به این فکر کنید که چه زمانی مشتری یک سرویس موسیقی مورد علاقه خود را به صورت یکساله تمدید می‌کند. در این صورت، یک شرکت کنترل بسیاری از داده‌ها را حفظ می‌کند و تنها یک رابط کاربری زیبا برای کاربر نهایی ارائه می‌دهد تا هر تعداد آهنگی را که می‌خواهند انتخاب کنند. از سوی دیگر، مدل‌های کسب و کار اینترنت اشیا بیشتر برای کمک به کارآفرینانی است که می‌خواهند در سخت افزار و نرم افزار نوآوری ایجاد کنند تا جهان را به آینده متصل نزدیکتر کنند.
سه نکته در مورد نحوه شروع کار با مدل اینترنت اشیا
قبل از اینکه بر روی مدل کسب و کار جدید تمرکز و شروع به کار کنید، باید چند کار را انجام دهید تا ببینید این مدل، به ویژه در زمینه‌ای مانند اینترنت اشیا می‌تواند با موفقیت انجام شود:
- １- در مورد فرصت‌های بازار تحقیق کنید.
تا آن‌جا که ممکن است در مورد نوع فعالیت خود اطلاعات کسب کنید. اکثر فرصت‌های اینترنت اشیا در B2B زنجیره تامین، سنسورهای صنعتی، مدیریت داده‌ها و موارد دیگر هستند، بنابراین، به جای یک چشم انداز بلند پروازانه از آینده آن‌چه که بازار واقعاً فاقد آن است را، زیر نظر داشته باشید.
- ２- قدم‌های کوچک و مستمر
هنگام کار با یک مدل تجاری جدید، مهم است که قدم‌های کوچک بردارید. در سیستم‌های بزرگ اجزای زیادی برای یکپارچه‌سازی وجود دارد. پایبندی به مهلت‌ها مهم است، اما یادگیری از طریق این فرایند به همان اندازه مهم است. اگر چیزی نیاز به تنظیم دارد، فوراً این کار را انجام دهید. فرصت‌های مرتبط را شناسایی و با آن‌ها جدی برخورد و استفاده کنید.
- ارزیابی و اصلاح
اجرای امور و برنامه به صورت یکباره انجام نمی‌شود. گاهی اوقات برای ایجاد رویکرد جدید در صورت عدم موفقیت هدف اولیه، باید به طراحی اولیه برگردید. اهداف کسب و کار خود را کم کنید و آن‌ها را در یک جدول زمانی سه ماهه یا دو ساله پیگیری کنید.
مدل کسب و کار اینترنت اشیا مبتنی بر نتیجه
این مدل با ارائه نوعی نتیجه به کاربر کار می‌کند. به جای خرید یک محصول واقعی، مشتری هزینه یک تجربه کوتاه مدت از محصول را پرداخت می کند. مالکیت، نگهداری و مدیریت کیفیت محصول به عهده تولید کننده است. مشتری تنها چیزی را دریافت می‌کند که در واقع به دنبال آن است یعنی یک نتیجه.
مدل مبتنی بر نتیجه به ویژه در بخش حمل و نقل موثر است. برای مثال به زیپکار فکر کنید. شرکت آمریکایی خودروسازی که در سال 2000 تاسیس شد. اما به لطف پیشرفت در حوزه اینترنت اشیا، محبوبیت و جاذبه‌ای کسب کرده است.
Zipcar دسترسی به خودروها و پیست‌ها را در صورت تقاضا با هزینه‌ای که بر اساس استفاده تنظیم شده است، ارائه می‌دهد. کاربران با اشتراک ماهانه‌ای که هزینه بیمه و سوخت را پوشش می‌دهد، مشترک خدمات شرکت می‌شوند. بنابراین این شرکت چگونه اینترنت اشیا کار می‌کند؟ وقتی مشتریان خودروی مورد نظر خود را رزرو می‌کنند، یک کارت هوشمند تعبیه شده با تراشه‌ای که قفل خودرو را باز می‌کند، دریافت می‌کنند. در هر خودرو با یک وسیله کوچک روی شیشه جلو نصب می‌شود. این دستگاه با کارت ارتباط برقرار می‌کند تا مشتری را شناسایی کرده و ماشین را از راه دور قفل یا باز کند. این شرکت همچنین مکان، مسافت پیموده شده و استفاده کلی از خودرو را پیگیری می‌کند.
مدل کسب و کار اینترنت اشیا مبتنی بر پلتفرم
مدتی است که مدل‌های پلتفرمی وجود دارند. آن‌ها اساساً یک بازار امن و تحت کنترل را فراهم می‌کنند که در آن تولیدکنندگان و مصرف کنندگان می‌توانند تعامل و معامله کنند. وقتی صحبت از پلتفرم‌ها می‌شود، یک مدل تجاری اینترنت اشیا کارآمد به دو ویژگی نیاز دارد:
- ادغام
- قابلیت همکاری.
یک نمونه کلاسیک از یک مدل مبتنی بر پلتفرم، Alexa آمازون است. آمازون قبلاً با بخش خدمات وب آمازون (AWS) موفقیت‌های زیادی داشته است.
چند سال پیش، آن‌ها ادغام سرویس صوتی Alexa (AVS) را به این سرویس اضافه کردند تا تولیدکنندگان دستگاه بتوانند محصولاتی را با الکسا بصورت داخلی ایجاد کنند.
از سوئیچ‌های روشنایی تا ترموستات و لوازم الکترونیکی خانگی، کاربران نهایی اکنون می‌توانند با استفاده از دستورات الکسا به طور موثر با دستگاه‌های خود صحبت کنند. اگرچه فناوری تشخیص صدا برای چندین دهه وجود داشته است، پیشرفت‌های خاص آن را به یک ایده تجاری عملی در زمان کنونی تبدیل کرده است.
کاهش مصارف مهندسی مواد، فناوری را که قبلاً به کار و ادغام با سخت افزار گران قیمت متکی بود، اکنون بر روی میکروکنترلرهای کم هزینه تغییر داده است. دستگاه‌ها اکنون می‌توانند با استفاده از یک اتصال واحد و ایمن که از حساب AWS سازنده دستگاه ایجاد شده است، ارتباط برقرار کنند.
اینترنت اشیا مبتنی بر داده
اینترنت اشیا به دلیل ضریب جمع آوری داده‌های در زمان واقعی ارزشمند است. وقتی مکانیزمی برای جذب و دریافت اطلاعات در مورد پویایی بازار دارید، دریچه‌ای برای درک مشتریان در اختیار دارید. این امر وقتی برای کسب و کارها بسیار مفید است که در داخل محیط خودش انجام شود. اما این تنها نوک کوه یخ است.
شرکت‌های شبکه‌های اجتماعی مانند فیس بوک در جمع آوری داده‌ها و طبقه‌بندی آن‌ها برای تحلیل‌گری‌های مختلف بازار و بسیاری موارد دیگر، تمرکز کرده‌اند. همین داده‌ها همان چیزی است که بیشتر تلاش‌های بازاریابی دیجیتال امروز را تقویت می‌کند زیرا به تبلیغ کنندگان فروخته می‌شود تا فروش را به طور موثر افزایش دهد. با وجود تسلط آشکار فیسبوک و گوگل در مسابقه داده‌های بزرگ، شرکت‌ها همچنان می‌توانند بر اساس این مدل تجاری دوام بیاورند. شرکت‌های آب و برق داخلی مایلند هزینه داده‌های جمع آوری شده در مورد مصرف انرژی هزاران نفر را با گسترش استفاده از دستگاه‌های بهره‌وری انرژی پرداخت کنند.
شرکت‌های بیمه هزینه داده‌های جمع آوری شده از برنامه‌هایی را که عادات رانندگی را کنترل می‌کنند، پرداخت می‌کنند.
به عنوان مثال، Life 360، یک شرکت ردیابی موفق با بیش از 27 میلیون کاربر، یک برنامه به نام Driver Protect اجرا می‌کند. این برنامه می‌تواند حداکثر سرعت راننده، نیروی ترمز، میزان استفاده از تلفن هنگام رانندگی و سایر پارامترها را جمع آوری کند. یک واقعیت مهم در راه اندازی این مدل تجاری، مراقبت از نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی است. آخرین چیزی که به آن احتیاج دارید مراقب آن باشید، موضوع جمع آوری غیراخلاقی یا استفاده از داده‌های مشتریان است.
مدل اینترنت اشیا مبتنی بر فروش دستگاه
ممکن است در مقایسه با سایر مدل‌های تجاری کمی قدیمی به نظر برسد، اما فروش دستگاه‌ها همراه با فناوری اینترنت اشیا واقعی برای استقرار زیرساخت‌های قابل اعتماد کلیدی است. شرکت‌های تجارت الکترونیک مانند Tindie خرید سخت افزار را به راحتی از دفتر یا خانه شما بسیار آسان می‌کنند و سپس به شما راحتی کار را نشان می‌دهند.
دستگاه‌هایی مانند نسخه‌های از پیش اصلاح شده رزبری پای، آنتن‌ها، کنترل کننده‌ها و سایر بردهای کوچک، همگی راه‌های خوبی برای به کار انداختن دستگاه‌های علاقه مندان به سخت افزار هستند. اگرچه این امر نسبتاً رقابتی است، اما این بازاری است که دائماً نیاز به تعداد بیشتری دستگاه دارد. اگر بتوانید حوزه مناسب را پیدا کنید، تضمین می‌شود که به سرعت سرویستان را بفروشید.
یکی از بهترین راه‌ها برای شروع فروش کیت‌هایی است که به شما امکان می‌دهد با یک بار خرید از A به Z بروید نه اینکه یک سری سخت افزار را امتحان کنید و سپس متوجه شوید که قطعات خاصی با بردی را که در ابتدا خریداری کرده‌اید در کاربرد، سازگار نیست.
به عنوان مثال، RAK Wireless یک استارتاپ پیشرو در ارائه راه حل‌های ارتباطی مبتنی بر تلفن همراه و LoRa برای دستگاه‌های اینترنت اشیا مانند پورت‌ها، ماژول‌ها، حسگرها و بردهای اینترنت اشیا است. این شرکت مجموعه A خود را ارائه کرده و مسیری را ایجاد کرده است که هر استارتاپ مبتنی بر نرم افزار به آن حسادت می‌کند. به تازگی، آن‌ها به طور ایمن قراردادی با هلیوم برای ارائه هزاران پورت امضا کرده‌اند، مطمئناً در هر محصول سود خوبی کسب می‌کنند.
مدل اینترنت اشیا مبتنی بر خدمات
اینترنت اشیا طیف گسترده‌ای از امکانات را در بخش خدمات فراهم می‌کند. با مدل کسب و کار مبتنی بر خدمات، می‌توانید خدمات واقعی را به بخشی از مشتریان ارائه دهید. ممکن است کسب و کارهای معمولی به عنوان خدمات نباشد. این مدل می‌تواند به سادگی ارائه خدمات خاص به مشتریان شما باشد. موضوع اصلی در این مدل انطباق است.
شرکت‌ها حدود 4 درصد از درآمد خود را صرف رعایت مقررات می‌کنند. بر اساس نظرسنجی داف و فلپس (اخبار مالی) انتظار می‌رود این رقم در سال 2022 افزایش یابد. تعدادی از شرکت‌ها با استفاده از فناوری اینترنت اشیا برای ارائه بررسی کیفیت ارزان‌تر در زمینه‌های ایمنی، مقررات قانونی و اقتصادی پاسخ داده‌اند.
Anitian به تازگی با Microsoft Azure همکاری کرده است تا خدمات اتوماسیون مطابق با محدوده را ارائه دهد. در این پروژه، کاربران می‌توانند حجم کار خود را به Azure ارسال کنند و انتظار پوشش در چارچوب‌های امنیتی و انطباق مانند FedRAMP ، PCI ، CMMC و موارد دیگر را داشته باشند.
از دیگر راه‌های مورد بررسی در این مدل می‌توان به استفاده از دستگاه‌های اینترنت اشیا در کارخانه‌های تولیدی و همچنین ایجاد ابزارهای نرم افزاری به عنوان سرویس مانند Ubidots اشاره کرد.
از رشد اینترنت اشیا استفاده کنید
در نظرسنجی Forbes Insight 2018 از 700 مدیر تجاری، 60 درصد از آن‌ها گفتند که از اینترنت اشیا برای کشف خطوط جدید کسب و کار استفاده می‌کنند. اینترنت اشیا سیستم‌های درون یک کسب و کار را بسیار قوی‌تر می‌کند. به عنوان مثال، وقتی دستگاه‌ها می‌توانند داده‌ها را به تنهایی جمع آوری، ارسال و ذخیره کنند وظایف نظارت را کارآمدتر می‌کنند.
در ارتباط با اینترنت اشیا که در حال شکوفایی است شامل مدیریت بهره‌وری با استفاده از حسگرها در سیستم‌های ساختمانی، خطوط مونتاژ و انبارها می‌شود. در حال حاضر شرکت‌ها این توانایی را دارند که با استفاده از داده‌های زمان واقعی در مورد رفتار مصرف کننده، اطلاعات بیشتری در مورد بازار کسب کنند. همه این‌ها به دلیل دسترسی به داده‌های دقیق و تازه است که تصمیم گیری بهتر را تسهیل می‌کند. و شما نیز می‌توانید با مدل تجاری مناسب اینترنت اشیا بخشی از آن باشید.
نتیجه گیری:
از میان مدل‌های مختلف ارائه شده در تناسب با نوع کسب و کار و نیز محیطی که در آن فعالیت می‌شود و از همه مهم‌تر مشتری عامل تعیین کننده در انتخاب و به کار گیری است. جهان حاضر درست یا غلط در این مسیر است و این فناوری در حال رسوخ به زوایای بسیار خصوصی زندگی افراد و سازمان‌ها و حتی کشور هاست و آثار جنگ‌های سایبری در حال آشکار شدن است. هرفرد و یا سازمان و یا مدیری بایستی به این موضوع توجه کند و آگاهی و دانش خود را افزایش دهد. به عنوان مصرف کننده و یا مشاور و یا صاحب کسب و کاری در این زمینه دانشی خاص لازم است. در سازمان‌ها استفاده از افراد صاحب نظر و به متخصصان این امر ضروری است تا از بروز اشتباهات و خسارات جلوگیری و سازگاری با این فناوری سالم‌تر انجام شود.
