زمانی در کشورمان سازمان حفاظت از محیط زیست فعلی سازمان شکار بانی نام داشت. خودتان بهتر می‌توانید حدس بزنید که این سازمان بیشتر برای قرق‌بندی بود. طی دهه‌های اخیر همزمان با تحولات زیست محیطی در جهان و کره زمین اهمیت موضوع باعث ارتقای مسئولیت این سازمان در کشورمان شده است و قوانین خوبی نیز برای اجرا وجود دارد.
نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورها عدم اجرای دقیق قوانین داخلی و بین المللی بزرگترین معضل حفاظت زیست محیطی در تمامی عرصه‌ها و موضوعات مرتبط می‌باشد. از هوا و خاک گرفته تا آب و زیست جانوری و غیره.
در این میان این سازمان برای اعمال و اجرای قوانین به نیروی خاص خود نیاز دارد. محیط‌بان که یک فرد علاقمند به محیط زیست و دارای امادگی و تبحر کافی در این رابطه داشته باشد. این امر به فناوری و نیز وسایل ایمنی و حفاظتی نیاز دارد. همه این‌ها درکنار هم باید باشند و پشتیبانی قانونی برای اعمال قانون نیز لازم است.
اما نگاهی به وضعیت محیطبانان در عرصه بین الملل وضعیت ناهنجاری را نشان می‌دهد. اخیرا گروه حقوق بین الملل در جاکارتا، اندونزی اعلام کرده است که دست کم 227 مدافع زمین و محیط زیست در سراسر جهان در سال 2020 کشته شده‌اند. این گزارش می‌افزاید:
بیش از نیمی از حملات تنها در سه کشور کلمبیا، مکزیک و فیلیپین صورت گرفت و کلمبیا بیشترین تعداد کشتار را در سال 2020 را داشته و 65 مدافع زمین و محیط زیست کشته شدند.
اما در کشور ما داده‌های مربوط به شکار غیرقانونی حیات وحش، دزدی چوب و زمین‌خواری و ایجاد آتش سوزی‌های مرگبار برای محیط زیست در کشور دارای نظام کاملی نیست و اخبار و گزارش‌های مستند تهیه و تجزیه و تحلیل نمی‌شود. تا کنون یک حسابرسی جامع زیست محیطی انجام نشده و گزارشی به مجلس در خصوص قوانین ارایه نشده است.
محیطبانان در رابطه با دستگیری و جلب افراد مشکل زیادی دارند و به علت نقص در قانون نمی‌توانند وظایف خود را درست انجام دهند و پرونده‌های تعقیب افراد را برای کمک به ایجاد تصویری از شفاف از سوء استفاده از محیط زیست جمع آوری و ارائه کنند.
از آن‌جا که چنین چیزی به صورت یک مطالبه عمومی در سطح جامعه وجود دارد باید آمار جرایم محیطی را با داده‌های به روز، به صورت شفاف در دسترس عموم قرار داد تا محیطبانان انگیزه کافی برای فعالیت خود داشته باشند.
پوشش رسانه‌های خبری و اجرای اقدامات آگاه سازی عمومی توسط سازمان‌های مردم نهاد نیز می‌تواند بخش مهمی را پوشش دهد.
روزگاری ایران شیر داشت. شیر معروف ایرانی بدست یک شاهزاده قاجار که حاکم اصفهان بود منقرض شد. او حتی در جنگل‌های گیلان این شیرها را نابود کرد. یوز پلنگ ایرانی نیز همین وضعیت را دارد. امروزه جرایم محیطی هیچ تفاوتی با جرایم سازمان یافته سنتی ندارد.
جنایات زیست محیطی اغلب با ریسک کم و سود بالا در نظر گرفته می‌شود و به همین دلیل آثار بلند مدت آن با کم توجهی مواجه است. اما آثار این کم توجهی در جای جای وطنمان قابل مشاهده است و نیازمند برنامه‌های عاجل و جدی است.
