خانه های خلاق ایران – خانه های خلاق در مقیاس محلی و جهانی ابزاری را برای  ادغام و استفاده از اقتصادهای خلاق به جهت ایجاد ارزش های اقتصادی و اجتماعی برای جوامع و سازمان ها ارائه می دهند. همانطور که در گزارش UNCTAD (2010) آمده است  اقتصاد خلاق پتانسیل ایجاد درآمد و مشاغل را در ضمن ترویج محتوی اجتماعی ، تنوع فرهنگی و توسعه انسانی دارد. مزایای خانه های خلاق شامل حمایت از کارآفرینان جوان و سرمایه گذاری های نوپا با ایجاد فضایی است که افراد با پیشینه های مختلف می توانند با یکدیگر آشنا شوند ، بحث کنند ، توسعه دهند و ایده های جدیدی را اجرا کنند که در نتیجه باعث توانمند سازی گروه های مختلف اجتماعی و محتوی ایده های آنها و افزایش آگاهی در مورد موضوعات مختلف می شود.

خانه های خلاق به عنوان ابزاری مناسب نقش مهمی را در تقویت اقتصادهای خلاق ایفا می کنند. این مراکز روند کار کارآفرینان خلاق را با ایجاد محیطی مناسب ، ارائه خدمات مشاوره ، آموزش و تهیه منابع مالی تسهیل می کنند.

در این تحقیق تمرکز ما به بررسی شرایط فعلی اقتصاد خلاق با در نظر گرفتن عوامل موفق خانه های خلاق و چگونگی تاثیر این مراکز بر توسعه پایدار می باشد. ما با توجه به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل ، عوامل موفقیت و شاخص های کلیدی عملکرد خانه های خلاق را مورد بررسی قرار دادیم. نتایج این نظرسنجی اطلاعاتی را درمورد شاخص های موفقیت و چگونگی بهره گیری سیاستگزاران از دانش و تجربیات خانه های خلاق ارائه می دهد.

خانه های خلاق و توسعه پایدار

اقتصادهای خلاق در مقیاس محلی و جهانی برای جوامع و سازمان ها ارزش های اقتصادی و اجتماعی ایجاد می کنند. همانطور که در گزارش UNCTAD (2010) آمده است ، اقتصاد خلاق پتانسیل ایجاد درآمد و مشاغل را در ضمن ترویج محتوی اجتماعی ، تنوع فرهنگی و توسعه انسانی دارد. داوباروته و استارتین (۲۰۱۵) هشت گروه از حوزه های تحت تأثیر توسعه صنایع خلاق را توصیف می کنند که عمدتاً شامل مبارزه با بیکاری ، ارزش افزوده به تولید ناخالص داخلی ، تجارت خارجی (صادرات) ، گنجایش اجتماعی ، توسعه اجتماعی و فرهنگی ، افزایش کیفیت زندگی ، مبارزه با بیکاری جوانان و سایر عوامل تأثیرگذار اقتصادی-اجتماعی می باشد.

در حوزه اقتصادهای خلاق انواع مختلفی از فعالیت ها در حال توسعه می باشند که یکی از این موارد خانه های خلاق است. این اصطلاح را می توان در متن کلیه فعالیت های صنعت خلاق به طور گسترده بررسی کرد اما برای تحقیق ما نیاز به ایجاد تعریف مشخص تری داشتیم. به طور کلی خانه های خلاق به عنوان مکان هایی شناخته می شوند که فضایی برای کار ، مشارکت و بهره وری را فراهم می کنند. آنها فرصتی را ارائه می دهند که مشاغل خرد برای دسترسی به منابع مهمی همچون ابزارها ، خدمات تخصصی یا الهام گرفتن از یکدیگر برای کمک به توسعه پروژه ها و مشاغل مختلف در کنار یکدیگر قرار بگیرند. خانه های خلاق  رویکردی جمعی برای رویارویی با حیطه های نامشخص اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی و فرآیندهای خلاقیت و نوآوری را ارائه می دهند (Creative Hubs Report، ۲۰۱۶).

گزارش Creative Hubs (2016)  خانه های خلاق را به عنوان روشی برای سازماندهی کار توصیف می کند که در ۱۰ سال گذشته در بخش های مختلف و سازمان های مختلف تحول یافته است. خانه خلاق به یک ایده همه گیر تبدیل شده است و نشانگر پویایی در گردهم آوردن استعدادها ، رشته ها و مهارت های متنوعی به جهت افزایش نوآوری می باشد. سیاستگزاران لغت Hub را به عنوان یک واژه عمومی معین کردند که در ترکیب جامع آن از محلی به محل دیگر متفاوت است.

مجمع اروپایی Creative Hubs (2016) ، که توسط شورای بریتانیا و ADDICT از لیسبون تهیه و تنظیم شده است ، خانه های خلاق را به عنوان زیرساخت یا محلی تعریف می کند که بخشی از فضای در دسترس خود را برای شبکه سازی ، توسعه فرهنگی و تجاری برای سازمان ها و بخش های صنایع خلاق استفاده می کنند.

Creative HUB Barometer (2017) اظهار می کند که خانه های خلاق وعده دهنده تقویت صنایع خلاق و فرهنگی از طریق جمع کردن یک جامعه محلی از حرفه ای ها ، ارتقاء ارزشگذاری آنها ، ایجاد حس مالکیت و یا افزایش شرایطی برای کارآفرینی هستند. دانشمندان دیگر ، مانند Evers ، Nordin و Nienkemper (2010) ، خانه خلاق را به عنوان سیستم نوآوری محلی تعریف می کنند ، که در عین حال حلقه ای در شبکه های تولید دانش و به اشتراک گذاشتن اتفاقات مختلف هستند.

این فضاها عمدتاً با داشتن شبکه های داخلی و خارجی و قابلیت های اشتراک دانش مشخص می شوند که به عنوان محلی برای ملاقات گروه های مختلف نیز عمل می کنند.Definition of Cunha  (۲۰۰۷) خلاصه ترین تعریف از خانه های خلاق است و آنها را به عنوان محلی برای گرد هم آمدن هنرمندان تعریف می کند که باعث ایجاد صنایع خلاق می شوند.

Nesta (2018) این مراکز را به عنوان فضایی فیزیکی یا مجازی تعریف می کند که به طور پایدار از کارآفرینان خلاق و افراد پشتیبانی می کند تا مشاغل آنها در کنار هم و با همکاری یکدیگر رونق بگیرد. آنها اینطور بیان می کنند که تعداد خانه های خلاق به سرعت در حال افزایش است و نقش مهمی را در حمایت از جوامع خلاق از طریق فعالیت های گسترده کارآفرینی ، تشکیل جلسات ، کار سخت و مصمم در سطحی جهانی ایفا می کنند. مگان پاول ، محقق نستا (۲۰۱۸) اینطور بیان می کند که برخی از خانه ها مربوط به حوزه ای خاص ، برخی فقط یک فضای فیزیکی ، برخی توسعه و مشاوره می دهند و برخی دیگر در مشاغلی که با آنها کار می کنند درگیر می شوند. بر اساس نظر شورای بریتانیا (۲۰۱۵) این مراکز فضایی برای حمایت از شبکه سازی ، توسعه مشاغل ، تعامل جامعه در بخش های خلاق ، فرهنگی و فناوری می باشند. مثال ها شامل Incubators (مراکز رشد ایده ها) ،  Acceleratorsشتاب دهنده ها ، fab-labs (لابراتوار برای ساختن ، آموزش و ابداع) ، کارگاههای  هنری و موارد مشابه می باشد.

مفهوم خانه های خلاق در تعریف گسترده است چرا که  این فضاها بر اساس حضور گروه های مختلف تعریف شده اند تا از این طریق هم افزایی ارتقا پیدا کند (Cultural and Creative Hubs Network, 2015). ذکر این نکته حائز اهمیت است که تنوع ، پایه و اساس مراکز خلاق است بنابراین نمی توان این فضاها را با مفهومی یکسان برای همه اتفاقاتی که در آنها می افتد تعریف کرد.

عناصر کلیدی خانه های خلاق

خانه های خلاق متنوع هستند و می توانند اشکال مختلفی از سازمان ها را نمایان کنند ، اما برخی از عناصر اصلی وجود دارد که تعریف هر خانه خلاق را مشخص می کنند. این عناصر عبارتند از:

• افراد/استعدادها

افراد بازیگران فرآیندهای مختلف تبادل اطلاعات در حال انجام هستند و منبع الهام ، ابتکار و نوآوری می باشند. این مسئله حائز اهمیت است که ویژگی های کلیدی افراد مورد ارزیابی قرار گیرد برای اینکه بتوان ظرفیت های یک صنعت در مورد شکست ها ، تمرکز در کسب و کار ، درک بهای یک شغل هنری و حتی جهت گیری نسبت به آن مورد بررسی قرار گیرد. بازیگران درون یک مرکز خلاق تصمیم گیرنده هایی هستند که براساس تعامل آنها با موسسات یا سازمانهای اصلی ، منافع آنجا شکل می گیرد. این افراد سرمایه هایی برای مرکز خلاق و همچنین برای حوزه بزرگتری در منطقه خود می باشند.

• تولید دانش و برقراری ارتباطات اجتماعی

مهم این است که مراکز خلاق قادر به فراهم آوردن فرصت هایی هستند که با تولید دانش و برقراری ارتباطات اجتماعی باعث افزایش نوآوری می شوند. در دسترس بودن فیزیکی این مراکز یکی از مزایای خاص است که به طور موثری فرآیند همکاری تعبیه شده با نوآوری را امکان پذیر می کند. با وجود ابزارهای مختلف ارتباطی کارآمد ، تأثیر مخاطبین چهره به چهره  نیز کم نمی شود.

در مطالعات مشاهده شده است که ترکیب مناسب دانش ارتباطات و معاشرت اجتماعی بین متخصصین از صنایع مرتبط می تواند دسترسی ترجیحی یا حتی بدون هزینه به اطلاعات یا خدمات استراتژیک توسعه بخش را فراهم کنند (Sweeney, 1987; Eisebith, 2004). سرزندگی و نشاط یک مرکز خلاق در طیف وسیعی از جریانهای فعال اطلاعاتی نمایش داده می شود که از طریق ارتباطات آگاهانه و مخاطبین اجتماعی ایجاد می شود.

• هویت ، تصویر ، چشم انداز و احساس تعلق

هنگامی که یک خانه خلاق به عنوان یک موجودیت با موفقیت اقتصادی به سطح مشخصی از بلوغ دست پیدا می کند   عوامل اجرایی به عنوان بازیگران آن مرکز یک هویت منسجم را تشکیل می دهند که در تصویر و چشم انداز (بیشتر به جهت بازاریابی) و همچنین در مورد احساس تعلق نسبت به آن خانه موثر است. چنین هویتی مرزهای عمومی خانه را نه تنها برای افرادی درونی خانه بلکه برای افرادی که آن را از خارج ارزیابی می کنند ، تعیین می کند. این موضوع عملکرد مهم هماهنگ کردن بازیگران از پیشینه ها و منافع حرفه ای مختلف و هدایت گروه های مختلف به سمت اهداف مشترک توسعه را برآورده می کند (Chen, 2010).

• کیفیت مکانی

کیفیت مکانی خانه های خلاق با توسعه اقتصادی شهری و طیف وسیعی از استعدادها ارتباط مستقیم دارد. فلوریدا(۲۰۰۲) سه ویژگی مهم برای این کیفیت مکانی مطرح می کند. در درجه اول این مسئله وجود دارد که در آن مکان خاص چه چیزی وجود دارد که شامل ساختمان ها ، همسایه ها و طراحی فیزیکی (معماری) آن مکان می باشد. موضوع دوم اینست که چه کسی آنجا حضور دارد با چه تراکمی از جمعیت و نوع انرژی افراد در آن مکان چگونه است . موضوع سوم این است که در آنجا چه خبر است ، چه اتفاقاتی می افتد ، رفت و آمد و زندگی در محیط های عمومی و خیابان ها به چه شکل است ، کافه های کنار خیابان، رستوران ها ، اجراهای موسیقی و تفریحات فعال در فضای باز به چه شکلی می باشد. کیفیت بیشتر شاخص های مکان به عنوان امکاناتی مشاهده می شود که امکان دسترسی به زندگی طبیعی ، تفریحی و همچنین هنرها و سرگرمی ها را فراهم می آورد که این موضوع همراه است با عناصر اساسی شامل ایمنی ، نشاط در زندگی  و سایر جنبه های غیرقابل توصیف مانند اعتبار و اصالت ، قدرت تحمل افراد ، زندگی در فضاهای عمومی شهری ، همهمه ، شهرنشینی و غیره.

همه این عناصر اصلی پایه و اساس خانه های خلاق را تشکیل می دهند و می توانند به ایجاد ارزش افزوده صنایع خلاق در اقتصاد محلی و جهانی کمک کنند.

موفقیت خانه های خلاق

تحقیقات Creative Hubs (2016) نشان می دهد که خانه های خلاق می توانند باعث ایجاد طیف گسترده ای از تأثیرات در زمینه های مختلف بشوند که برخی از این تاثیرات عبارتند از سرمایه گذاری های نوپا ، مشاغل ، محصولات و خدمات جدید ، سرمایه گذاری های آینده (عمومی و تجاری) ، توسعه استعدادها ، حفظ استعدادهای منطقه ای ، آموزش های رسمی و غیر رسمی ، باز آفرینی شهری ، تحقیق و توسعه ، شبکه سازی های جدید ، مدل های نوآورانه سازمانی ، پیشرفت کیفیت زندگی و ساخت و ساز منعطف.

ایجاد بینش های ارزشمند در مورد شاخص های موفقیت می تواند به خانه های خلاق موجود کمک کند تا خدمات خود را توسعه داده و در کار به شکلی جامع تر عمل کنند. با دانش در مورد موثرترین ویژگی های مراکز خلاق موفق می توان با بررسی وضعیت فعلی و یادگیری از بهترین نمونه های عملی به مفهوم سیاست های جدید شکل داد.

راز پنهان خانه های خلاق موفق در شکل دهی ، جان بخشی و انگیزش در فعالیت ها است.

این موارد می تواند از وقایع اجتماعی و فرهنگی ، تا ایجاد انگیزه و خلق ایده ها ، تا پیشرفت مهارت های تجاری سنتی و دسترسی به خدمات تخصصی (فنی و مالی) باشد. آنها همچنین با خلق غیرقابل توصیف جامعه هنری ارتباط دارند. اگرچه غیرقابل توصیف بودن این امر مستلزم اتکاء به اعتماد و خوش نامی است. خانه های خلاق سرمایه اجتماعی خود را بدست می آورند که به سختی پیروز می شود و به راحتی می تواند از بین برود (The Creative Hubs Report، ۲۰۱۶).

شاخص های موفقیت و شاخص های کلیدی عملکرد خانه های خلاق KPIs

خانه های خلاق می توانند به عنوان مکانیسمی برای توسعه و رشد بخش صنعت خلاق خدمت کنند. آنها تأثیرات گوناگونی بر افراد ، محیط زیست و اقتصاد محلی و جهانی دارند. برای این تحقیق ، ما مراکز موفق و شاخصهای کلیدی عملکرد را تعریف کردیم که بتوانیم تأثیر خانه های خلاق را بر جامعه و محیط محلی ارزیابی کنیم.

شاخص های موفقیت با سود مالی این مراکز ، پایداری فعالیت ها ، تعداد مکان های کاری ایجاد شده ، در بر گرفتن گروه های مختلف و حمایت از محیط و توسعه محلی در ارتباط هستند. موفقیت خانه های خلاق تا حد زیادی به محیطی که در آن قرار دارند بستگی دارد همچنین مقیاس آنها ، سن و نوع فعالیت ها ، بنابراین همه شاخص ها باید با توجه به تصویر کلی خانه خلاق به صورت جداگانه بررسی و تفسیر شوند.

برای این تحقیق شش شاخص کلیدی عملکرد (KPI) مرتبط با موفقیت خانه های خلاق شناسایی شده است:

• توسعه محلی

خانه های خلاق چقدر از اقتصاد محلی که در آن فعال است پشتیبانی می کنند؟ آیا آنها با مشاغل محلی ارتباط برقرار می کنند و فرصت ها و پروژه های جدیدی ایجاد می کنند؟ آیا این مراکز خلاق به رونق اقتصاد محلی کمک می کنند؟

• پایداری (فعالیتهای آنها و پایداری محیط زیست)

آیا خانه های خلاق مطابق با اهداف توسعه پایدار عمل می کنند و آیا سعی در توسعه مدل ها و فعالیت های تجاری پایدار دارند؟ آیا آنها فضای توانمندسازی مهارت ها و تبادل بهترین شیوه ها را ایجاد می کنند؟ آیا آنها برنامه هایی پویا و برنامه های آموزشی مشترک ارائه می دهند؟ آیا آنها قصد دارند در دراز مدت کار کنند و خود را توسعه دهند و فعالیت هایی با تأثیر مثبت طولانی مدت در آینده ایجاد کنند؟

• گنجایش ، توانمندسازی و توسعه شایستگی

آیا خانه خلاق برای دربرگرفتن گروه ها و اقلیت های مختلف فعالیت می کند؟ آیا آنها در زمینه تقویت گروه ها و اقلیت های مختلف کار می کنند؟ آیا کار آنها به شکلی ساختار یافته است تا بتواند پیشرفت و توسعه شایستگی را تقویت کند؟ آیا خانه خلاق مشارکت کنندگان خود را برای توسعه مهارت های کارآفرینی پشتیبانی می کند؟

• همکاری و ایجاد ارتباط

آیا خانه خلاق با هدف ایجاد برنامه ها و فعالیت ها برای شرکت کنندگان در ارتباط با مشاغل و مؤسسات محلی است؟ آیا آنها در جامعه ارتباط برقرار می کنند و سعی می کنند مردم محلی را در فعالیت های خود شرکت دهند؟

• شناخت عمومی

آیا این مرکز توسط مردم و جامعه ای که در آن کار می کنند شناخته شده است؟ خانه خلاق چگونه درک می شود و مردم درباره فعالیت ها و برنامه های آن چه فکری می کنند؟

• موفقیت امتیاز دادن به خود

چگونه یک خانه خلاق به میزان موفقیت خود امتیاز می دهد و آینده را چگونه می بیند؟ آیا آنها فکر می کنند در کاری که می خواهند به آن برسند موفق هستند؟

این شاخص های موفقیت و شاخص های کلیدی عملکرد (KPIs) به منظور ارزیابی موفقیت مراکز خلاق در سراسر جهان ساخته شده اند. از آنجا که اشکال و استعدادها در خانه های خلاق در کشورهای مختلف متفاوت است ، تعیین معیارهای مشخص شده برای ارزیابی موفقیت آنها دشوار است. این KPI ها باید به عنوان دستورالعمل مورد استفاده قرار گیرند و نه به عنوان رتبه بندی واقعی برای موفقیت خانه های خلاق.

• توسعه پایدار

در سپتامبر سال ۲۰۱۵ ، مجمع عمومی سازمان ملل متحد برنامه ۲۰۳۰ توسعه پایدار را تصویب کرد که شامل ۱۷ هدف توسعه پایدار (SDG) است. این اهداف SDG نشان دهنده یک چشم انداز جهانی برای توسعه پایدار برای سال ۲۰۳۰ است. به طور خاص ، هدف  ۱۷ ام بسیاری از ذینفعان از بخش های دولتی و خصوصی و جامعه مدنی را برای دستیابی به اهداف شریک می کند.

رویکرد یکپارچه اهداف SDG  و چشم انداز جامع به سهم هنرها و فرهنگ در توسعه پایدار ، گنجاندن اجتماعی و حفظ محیط زیست ، می تواند سناریوهای همکاری را فعال کند از جمله بودجه ، حمایت مالی ، آموزش های تبلیغاتی و مشاوره ، بازاریابی و پشتیبانی از روابط عمومی. این موارد حتی می توانند در جایی اتفاق بیفتند که تمرکز بر روی مسائل فرهنگی و هنری نیست.

برای تحقیق ما ، شاخص های مربوط به خانه های خلاق در زمینه نظارت جهانی اهداف توسعه پایدار سازمان ملل مورد بررسی قرار گرفت. مناطقی که مراکز خلاق می توانند پیشرفت SDG ها را تقویت کنند عبارتند از:

• استفاده از خلاقیت برای کشف مسیرهای جدید به سمت توسعه اقتصادی.
• تمرکز بر خانه های خلاق برای تشویق مدیریت پایدار منابع محیطی.
• ایجاد بینش در مورد چگونگی افزایش دانش و اشتغال.
• برقراری ارتباط برای میراث و اقتصادهای محلی به منظور تقویت رویکردهای خلاقانه جدید برای پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی.
• استفاده از خانه های خلاق برای ارتقاء هویت اجتماعی ، برابری جنسیتی و حاکمیت مشارکتی سیاست های شهری. ارائه راه حل های جدید برای مسائل مربوط به توسعه شهری با ایجاد خلاقیت.

از یک طرف خانه های خلاق می توانند به دستیابی به اهداف SDG سازمان ملل کمک کنند ، و از طرف دیگر این مراکز  می توانند از بسیاری جهات از همکاری با بخش فرهنگی و پشتیبانی از پروژه های پویای فرهنگی بهره مند شوند. مزایای این مراکز خلاق می تواند شامل موارد زیر باشد:

• ایجاد چشم انداز ، تصویرسازی برندی اخلاقی و خلاق
• توسعه منطقه ای: تأمین اعتبار برای هنر دارای تأثیر چند برابر است زیرا به طور غیر مستقیم صنعت گردشگری و سایر صنایع وابسته را ارتقا می دهد.
• نفوذ هنرمندان و کارآفرینان خلاق ، به عنوان خلق کنندگان اندیشه و رویه های خلاق
• ایجاد اعتماد مصرف کننده
• بهره گیری از خلاقیت و فرهنگ نوآوری در شرکت ها و رضایت کارکنان
• ایجاد منابع ، دسترسی به استعدادها ، تفکر خلاق و جامعه هنرمندان و خلاقان
• مقیاس پذیری پروژه ها (به ویژه در پویایی فرهنگی)

SDG ها و نقش UNIDO در تأمین توسعه پایدار

UNIDO آژانس تخصصی سازمان ملل متحد است که توسعه صنعتی را برای کاهش فقر ، جهانی سازی فراگیر و پایداری محیط زیست ترویج می کند. مأموریت آن ارتقاء و تسریع توسعه صنعتی فراگیر و پایدار (ISID) در کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای در حال گذار است. ارتباط ISID به عنوان یک رویکرد یکپارچه با هر سه ستون توسعه پایدار شناخته شده است که توسط برنامه دستورالعمل توسعه پایدار سال ۲۰۳۰ و اهداف SDG به رسمیت شناخته شده است و فعالیت های سازمان ملل و کشورها در جهت توسعه پایدار در پانزده سال آینده را شکل می دهد.

دستور نهم در اهداف SDG ، نیاز به “ایجاد زیرساخت های انعطاف پذیر ، ترویج صنعتی سازی فراگیر و پایدار و تقویت نوآوری” را فرا می خواند. بر این اساس ، تمرکز برنامه ای سازمان در سه اولویت موضوعی ساختار یافته است:

• ایجاد رفاه مشترک
• پیشبرد رقابت اقتصادی
• حفاظت از محیط زیست

UNIDO خدمات خود را از طریق چهار عملکرد اصلی مکمل و پشتیبانی کننده زیر ارائه می دهد:

• فعالیت های همکاری فنی
• خدمات مشاوره ای تحلیلی و سیاستگذاری
• تنظیم استاندارد و انطباق
• نقش تشکیل جلسه و مشارکت

روش تحلیل

شرکت کنندگان

لیستی از ۱۴۹ خانه خلاق در ۴۵ کشور در سراسر جهان ایجاد شده و آدرس ایمیل آنها جمع آوری شده است. اعضای این لیست ، مدیران / کارمندان / شرکت کنندگان / کسانی که در خانه خلاق عضویت داشتند و به نظرسنجی آنلاین دسترسی داشتند که به آدرس های ایمیل جمع آوری شده ارسال شده بود.

ابزار

بررسی ای ساختاری مبتنی بر شاخص های موفقیت توسعه یافته خانه های خلاق و تأثیر این مراکز بر موضوع توسعه ایجاد شده است. این بخش موضوعات مختلفی را دربر می گیرد که شامل اطلاعات اولیه در مورد خانه ، زمان تأسیس ، نحوه ساخت آنها (مجازی ، فیزیکی و ترکیبی یا موارد دیگر) ، حوزه اصلی کار (کدام بخش ها) ، فعالیت ها / خدماتی که ارائه می دهند (خدمات ، رویدادهای شبکه ، اجاره محیط و …) ، روشهایی که آنها از محیط محلی پشتیبانی می کنند ، گروههایی از افرادی که سعی در جذب آنها دارند ، چگونگی تأمین آنها (خصوصی ، عمومی ، اشکال دیگر …) ، تعداد کارمندان ، گردش مالی ، آنچه در مورد تأثیر کارشان می گویند ، چگونه می توانند شهرت و نظایر این موارد را ارزیابی کنند.

روش تحقیق

این نظرسنجی بر اساس ادبیات موجود در مورد خانه های خلاق و ارتباط آنها با توسعه محلی و جهانی ایجاد شده است. ما شش شاخص کلیدی عملکرد ارائه شده در بالا را تعریف کردیم و مواردی را برای ارزیابی آنها ایجاد کردیم.

به طور همزمان فهرستی از خانه های خلاق و مخاطبین آنها در سراسر جهان ایجاد شد که نظرسنجی آنلاین برای آنها ارسال شد. نظرسنجی آنلاین از اواسط سپتامبر تا اواسط دسامبر باز بود. پس از جمع آوری نتایج ، توصیفات اصلی مورد بررسی قرار گرفت ، چرا که میزان نمونه های جمع آوری شده کم بود.

نتایج

در مجموع ۱۸ پاسخ جمع آوری شد که ۲ مورد از مشارکت در نظرسنجی امتناع ورزیدند. نمونه نهایی شامل ۱۶ شرکت کننده بود. همه پاسخ دهندگان مدیران ، پرسنل و کارمندان بودند و از کشورهای قبرس ، استونی ، یونان ، اسرائیل ، نروژ ، پاناما ، باهاما ، بنگلادش ، کانادا ، شیلی ، کلمبیا و کرواسی  شرکت کرده بودند. از این تعداد ۷/۷٪ کمتر از ۲۰ عضو ، ٪۲۳.۱ بین ۲۰ تا ۵۰ و ۶۹.۲٪ بیش از ۵۰ عضو داشتند. بیشتر مراکز (۵۳.۸٪) ساختار فیزیکی  ، ۷.۷٪ مجازی و بقیه ترکیبی از هر دو شکل (فیزیکی و مجازی) بودند.

صد در صد پاسخ دهندگان گزارش دادند که فعالیتهایی که خانه خلاق ارائه می دهد مشارکت جوامع را دربردارند. شبکه سازی و رویدادها (۹۲.۳٪) ، برنامه های اینکوباتورها(مراکز رشد برای نوآوری ها) (۹۲.۳٪) و اجاره فضایی (یعنی اتاق های جلسه) (۸۴.۶٪) .

۷۶.۹٪ خانه های خلاق خود را از طریق درآمد حاصل از خدماتی که ارائه می دهند  و ۲/۶۹٪ خود را  از طریق درآمد اعضا تأمین می کنند. هیچکدام از خانه ها به عنوان منبع درآمد خود ، بودجه عمومی منطقه ای یا بودجه ای از طریق دانشگاه ها را گزارش نکردند.

گردش مالی بین خانه ها متفاوت است ، بیشتر آنها (۳۰.۸٪) در سال گذشته درآمد زیر ۵۰.۰۰۰ یورو و ۲۳.۱٪ به ترتیب بین ۵۰.۰۰۰ تا ۱۰۰.۰۰۰ یورو یا بیش از ۵۰۰.۰۰۰ یورو در سال گذشته درآمد داشته اند.

به طور متوسط خانه های خلاق اعلام کردند که از حدود ۶۰۰ فرد و ۶۷ سازمان در سال ۲۰۱۷/۲۰۱۸ حمایت کرده اند. آنهاگزارش دادند که متوسط مدتی که در آن محل مانده اند از ۶ ماه تا ۲ سال (۳۰.۸ درصد) و بیش از ۲ سال (۳۸.۵ درصد) است.

شاخص های کلیدی عملکرد KPI

ما شش گروه KPI را تعریف کردیم که نشان دهنده موفقیت خانه های خلاق است ، این گروه ها عبارتند از توسعه محلی ، پایداری (فعالیت ها و همچنین محیط زیست) ، محتوی ، توانمندسازی و توسعه شایستگی ، همکاری و ایجاد ارتباط ، شناخت عمومی و موفقیت در ارزیابی از دید خود آنها است. امتیازاتی که شرکت کنندگان به موارد ارائه دادند از عدد یک به عنوان کاملاً مخالف تا عدد پنج به عنوان کاملاً موافق در نظر گرفته شده است.

پاسخ دهندگان در مورد موارد  KPI به طور میانگین با چهار مورد موافقت کردند. آنها تائید کردند که خانه خلاقی که در آن فعالیت می کنند از توسعه محلی حمایت میکند (میانگین رتبه ۹/۳) ، اینکه خانه به صورت پایدار عمل می کند (از نظر محیط زیست و نیز از نظر اجتماعی) (رتبه متوسط ۹/۳). پایین ترین رتبه مربوط است به میزان همکاری و ایجاد ارتباطات (میانگین امتیاز ۷/۳)، که در مقایسه با سایر KPI ها پایین است اما هنوز هم بالا اما در پایین ترین سطح بین بقیه موارد می باشد.

موفقیت با ارزیابی خود خانه های خلاق و موفقیت از دید عمومی با عدد ۴ ارزیابی شد(کمی موافق). در مجموع رتبه بندی های KPI بالا بود و نشان داد که خانه ها بر اساس ارزیابی خودشان، در کارهایی که انجام می دهند موفق هستند.

شرکت کنندگان بیشترین تأثیر خانه های خلاق را مربوط به حیطه اجتماعی و موضوع سلامتی می بینند و تاثیر در محیط زیست و حیطه اقتصادی را کمتر ارزیابی می کنند. اغلب آنها (۸۴.۶) در ارزیابی تحقق چشم انداز کاری و رسالت حرفه ای خود  نمره ۸ یا بالاتر دادند.

٪۶۹.۳  از شرکت کنندگان اظهار داشتند که ۸۰٪ یا بیشتر از پروژه های خانه خلاق آنها موفقیت آمیز بودند ، همچنین نسبت به آینده خانه خلاق خود خوشبین بودند (۶۱.۵٪ نسبت به آینده مرکز خود بسیار خوش بین بودند).

پاسخ دهندگان اذعان کردند  که ارزش افزوده خانه های خلاق را می توان در این عوامل مشاهده نمود:  تقویت و پیوستن به جامعه (۹۲.۳٪) ، حمایت از اقتصاد محلی (۸۴.۶٪) ، گنجاندن و توانمند سازی گروههای مختلف (۸۴.۶%) و مشارکتهای بین المللی (۷۶.۹٪).

به طور کلی برجسته ترین نقش اصلی خانه های خلاق وصل کردن مردم به یکدیگر است (ارزیابی صد درصد پاسخ دهندگان). خانه های خلاق همچنین به عنوان محیطی برای الهام گرفتن  عمل می کنند (۶/۸۴%) ،  و سوم اینکه نقش خانه های خلاق باید در آموزش باشد (۶۹.۲%).

سایر شاخص هایی که توسط پاسخ دهندگان ارزیابی شدند شامل این موارد می باشد:  تقویت محتوی اجتماعی و خلاق (۶۱.۵ %) ، فراهم کردن بستر خلاقیت (۵۳.۸ %) ، عمل کردن به عنوان کاتالیزور (شکل دهنده) برای ایجاد خلاقیت  )   ۴۶.۲%) ، اینکوبیت (شکل دهنده نوآوری) (۳۸.۵%) و حمایتگر بودن (۳۰.۸%)

در آینده خانه های خلاق قصد دارند تعداد خدماتی که ارائه می دهند ، تعداد سازمانهایی که از آنها پشتیبانی می کنند ، گردش مالی سالانه را افزایش داده و امکاناتی را برای بودجه خصوصی (مانند حمایت مالی) پیدا کنند. آنها می خواهند بودجه عمومی ، حق عضویت و هزینه های سالانه را کاهش دهند. برخی از این مراکز نیز گزارش دادند که می خواهند بودجه عمومی و خصوصی که در حال حاضر در اختیار دارند و همینطور هزینه عضویت ، گردش مالی سالانه و هزینه های آن و جایگاه داخلی خانه خلاق خود را به همان میزان حفظ کنند.

نقد و بررسی

نتایج نشان می دهد که بیشتر خانه های خلاق نسبتاً بزرگ هستند و بیش از پنجاه نفر عضو دارند (۶۹.۲٪) ، آنها در بخش های مختلف فعال هستند و اکثر آنها ساختار فیزیکی دارند ، به این معنی که محیط فیزیکی را برای اعضای خود فراهم می کنند. مهم ترین فعالیتی که خانه های خلاق ارائه می دهند با شکل دهی به انجمن ها و جوامع و وصل کردن آنها به یکدیگر و تعامل آنها در قالب رویدادها ، برنامه ها و شبکه های مختلف می باشد که این موضوع بیانگر ماهیت خانه های خلاق بر مبنای مشارکت است. آنها به عنوان مکان هایی برای گردهم آمدن و ایجاد و پیاده سازی ایده ها دیده می شوند. (Evers, Nordin, and Nienkemper, 2010;The Creative Hubs Report, 2016).

خانه های خلاق عمده فعالیتهای خود را بیشتر بر فراهم کردن زمینه های اساسی برای تحول در پروژه های اولیه انجام می دهند که شامل تأمین فضای اداری یا استفاده از برخی روش های دیگر برای استعدادها و انجمن ها می باشد. بخش عمده ای از خانه های خلاق در نظرسنجی ما شبکه و رویدادها ، اجاره محیط و برگزاری کارگاه های آموزشی را ارائه می دهند. بخش کمتری از آنها پشتیبانی تحقیقاتی و توسعه ای ، فرصت های سرمایه گذاری یا ساختاری را ارائه می دهند. اکثر این مراکز فضاهای اجتماعات و فضای کار اشتراکی را فراهم می کنند و تنها تعداد معدودی از آنها امکاناتی نظیر استودیو ضبط صدا یا فیلم و سینما را ارائه می دهند.

به عنوان شکلی از سازمانی که سعی در پاسخگویی به چالش های بخش خود دارد ، جالب است توجه داشته باشیم که بیشتر خانه های خلاق خود را دارای تأثیر اجتماعی و بهزیستی می دانند. این مراکز در حال ارائه پروژه های مکمل مختلف برای اعضای خود هستند که مستقیماً بر احساس گسترده تری در سطح جامعه و برای اعضای خود تاثیرگذار است.

نتایج حاصل از نظرسنجی ما نشان می دهد که  خانه های خلاق هم در مورد آنچه از کار خود انتظار دارند و هم در مورد رضایت از کارشان آینده درخشانی را برای خود پیش بینی می کنند. جالب است بدانید که بیشتر مراکز تمایل به افزایش تعداد خدمات خود دارند. در کنار انتظارات این مراکز آنها نیاز دارند به تحقق رسالتشان به عنوان بخشی از جامعه در نگاه جهانی.

خانه های خلاق می توانند به عنوان یک روش جالب برای کار جمعی ، منابع اشتراکی و شبکه سازی ، به ویژه برای جامعه رو به رشد فریلنسرها شناخته شوند. امکاناتی که این مراکز ارائه می دهند را می توان  در ارائه راه حلهای سازمان یافته تر برای مشکلات اجتماعی و اقتصادی مشاهده کرد.

نتیجه گیری

در طول تحقیق ، ما با خانه های خلاق و همچنین با سازمان  UNIDO همکاری کرده ایم تا به ما در  انتخاب مسیر و درک صحیحی از صنایع خلاق کمک کند و در عین حال منابعی را برای ارزیابی موفقیت خانه های خلاق در حال ظهور یا تأسیس این مراکز ایجاد کنیم. در نتیجه موفقیت مراکز خلاق در قبرس ، استونی ، یونان ، اسرائیل ، نروژ ، پاناما ، باهاما ، بنگلادش ، کانادا ، شیلی ، کلمبیا و کرواسی را مورد بررسی قرار دادیم. در این فرایند نتیجه گرفتیم که خانه های خلاق می توانند ابزاری در زمان معاصر برای درک بهتر اقتصاد نوین باشند.

خانه های خلاق به روش های مختلفی نسبت به نهادهای گذشته فعالیت می کنند ، منحصر به فرد بودن ، جدید بودن و طبیعت هوشمند آنها که به عنوان قوت آنها عمل می کند که البته این موارد به عنوان بزرگترین چالش های آنها نیز شمرده می شود. اغلب افراد به سختی می توانند این مراکز را به عنوان رویکردی در نظر بگیرند که بتواند راه حل یکسان و هم اندازه ای برای همه موارد داشته باشد.

با این حال  آنها نقش مهمی در آینده اقتصاد خلاق دارند ،  تقویت ارزش اقتصادی ، شکل دهی به نوآوری در محصولات و خدمات ، آزمایش کردن و به چالش کشیدن شیوه های جدید کار و همچنین موجودیت به عنوان حامی و صدایی برای بخش خلاق.

در این تحقیق بیان شده است که خانه های خلاق از طیف وسیعی از فعالیتها بویژه در فعالیتهای اجتماعی و شبکه سازی پشتیبانی می کنند که رشد صنایع خلاق را تقویت می کند. این مراکز تفاوت فیزیکی ، مکانی ، سازمانی و عملیاتی دارند اما می توان آنها را از طریق چهار ویژگی اصلی درک کرد.

در مرحله اول ، آنها خدمات خلاقانه ای را برای کارآفرینان کوچک و متوسط خلاق (SME) از جمله تشکل های اقتصادی  خرد ارائه می دهند. ثانیا آنها به طور خاص برای SME های خلاق و تشکل های اقتصادی کوچک هدف گذاری شده اند. ثالثا این مراکز توسط تشکل های قابل اعتمادی که موقعیت خاصی دارند و فعالیت های مهمی را بر عهده دارند تسهیل می شوند ، و در نهایت آنها به بخش مهمی از اقتصاد خلاق محلی تبدیل می شوند.

اصلی ترین چالشی که خانه های خلاق باید با آن روبرو شوند ، بیشتر مربوط به نحوه درک آنها توسط مشاغل محلی در بازار کار (مانند دولت محلی و شرکت های خصوصی) است که اغلب آنها را به عنوان یک تجارت ساده کار اشتراکی می پندارند بدون اینکه نقش آنها را به عنوان اتصال بین آموزش و بازار کار در نظر بگیرند. موضوعات دیگر پایداری مالی در دراز مدت و دستیابی به اهداف پایداری در چارچوب وسیع SDG است. این چالش ها تمایل خانه های خلاق را برای حمایت از افراد بیشتر و تجارت های مستقر در مناطق شان و به عنوان یک نقطه مرجع برای همه فعالیت های مربوط به اشتغال ، هنر و کارآفرینی محدود می کند.

این تحقیق چارچوب جدیدی را برای ارزیابی موفقیت خانه های خلاق ارائه می دهد ، که شامل شش موضوع متمایز است. این مباحث را می توان به عنوان شاخص ها توصیف کرد که شامل این موارد است: اول ، شاخص توسعه محلی (دوره های آموزشی ، هزینه های بازآفرینی کیفی ، وضعیت اشتغال ، نرخ بیکاری ، جریان فقر ، میزان درآمد ، میزان تحصیلات). دوم ، شاخص پایداری (حفاظت از محیط زیست ، توسعه جامعه و اقتصاد). سوم ، شاخص محتوی ، توانمندسازی و توسعه شایستگی.  چهارم ، شاخص همکاری و ایجاد ارتباط (شبکه های غیررسمی ، جامعه مرتبط ، روابط معامله ای ، انتقال دانش ، پشتیبانی از مشاغل ، مشاوره ، فرصت های همکاری ، بستر شبکه و مربیگری آنلاین).

محدودیت ها ، چالش ها و توصیه ها برای تحقیقات بیشتر

بزرگترین محدودیت تحقیق ما کوچک بودن ابعاد نظرسنجی جمع آوری شده است. حتی با اینکه ما نظرسنجی آنلاین را انتخاب کردیم در جذب شرکت کنندگان مشکلاتی داشتیم. این موضوع ممکن است به این دلیل باشد که این نظرسنجی بسیار کم بوده است یا به دلیل عدم علاقه عمومی مردم به شرکت در نظرسنجی های آنلاین. محدودیت دوم تحقیق ما این است که شاخص های موفقیت بر اساس نظرسنجی هایی است که به شکل مکتوب ایجاد شده اند و شاید نتوانند نمایانگر وضعیت واقعی در محیط واقعی باشند. برای تحقیق بیشتر بر اساس شش شاخص کلیدی عملکرد (  (KPIمی بایست صحت ساختار مفهومی بررسی شود.

برخی از چالش هایی که می توان در آینده برای خانه های خلاق مشاهده کرد ، می تواند در ایجاد پایداری اقتصادی و مالی فعالیتهای آنها و یافتن فرصتهایی پایدار برای تأمین اعتبار مالی باشد. این مراکز همچنین می توانند در ایجاد ارتباط با بخش های مختلف صنعت به منظور ایجاد محصولات و خدمات مفهومی و پایدار و همچنین شبکه های ارتباطی و اشتراک دانش P2P با برخی چالش ها روبرو شوند. خانه های خلاق با چالش هایی مواجه خواهند شد در مورد چگونگی توسعه و تقویت جامعه ، چگونگی درک اعضای آنها و نیازهایی که دارند ، چگونگی ارتباط با سیاستمداران و تصمیم گیرندگان محلی در جهت ایجاد چارچوب بهتر برای خانه های خلاق و حمایت بهتر از اعضایی مانند فریلنسرها و خود اشتغال ها.

به عنوان پدیده ای نوظهور خانه های خلاق هنوز در حال سازماندهی موقعیت خود  در شرایط گسترده تر اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی می باشند. این مراکز بیانگر پتانسیل تقویت صنایع فرهنگی و خلاق با جمع کردن جامعه محلی از متخصصان ، ارتقاء ارزشگذاری آنها ، ایجاد حس مالکیت و افزایش شرایط  مناسب کاری هستند.