اگر چه بسیاری از وقایعی که در دورانهای مختلف زندگی بشری اتفاق افتاده اند از حوزه اراده انسان خارج بوده اند ، اما از سوی دیگیر اصالت پیشرفت علم و دانش نیز در حوزه ی اراده انسانی بوده است. پیشرفت علم و دانش در زمانهایی بدون برنامه ریزی آگاهانه و بر مبنای ذات جستجوگر انسانی بوده است ولی در یکصد سال قبل این امر با سرعت زیادی به سمت تولید علم بصورت برنامه ریزی شده به پیش رفته است.
یکی از پیامد های پیشرفت علمی برنامه ریزی اقتصادی به روشهای گوناگون بوده است . در این مورد الگوهایی در همین یک صد سال اخیر اتفاق افتاده اند ، همانگونه که در دورانهاي مختلف تاريخي در مکانهای جغرافيايي مختلفی براي بشر اتفاق افتاده و جنبه¬هاي مثبت و منفي بسياري داشته است.
در حوزه¬هاي علوم سياسي نیز این امر باعث بوجود آمدن قدرت ها و تمدنهاي بزرگ شده كه عاقبت به انحرافات بزرگ منتهي شده اند و در حوزه¬هاي كسب و كار و اقتصاد نیز تفاوتهای زيادي را ايجاد نموده است. عادات و فرهنگ کار نيز در در سطح ملي تفاوتهایی را در سطوح ملی در کشور های مختلف را ببار آورده است و گاه باعث جلوگيري از رشد فكري و جسماني افراد شده است و گاه پیشران توسعه اجتماعی بوده است. . در اين زمينه ذكر مثالها مفید است؛ چرا كه شما هر روزه از رسانه هاي جمعي و دوستان و آشنايان راجع به آنها مي شنويد. این روز ها نگارنده با یک نمودار در خصوص یکی شدن دو تکه کشور آلمان مواجه شدم و آن روز ها در ذهن باز آفرینی شد .
در دهه ی ۹۰ میلادی که نظام اداره ی کشور های اروپای شرقی از هم پاشید شکاف سطح فناوری بسیار عمیقی وجود داشت که با تکیه به برخی راهکار ها نتیجه سی سال پیگیری و تلاش برا رفع آن در این نمودار نشان داده شده است .
با مشاهده این نمودار يك سوال بسيار مهم به ذهن متبادر می شود كه :
آيا آن عوامل و مولفه هايي كه باعث كاهش ميانگين این شکاف شده¬اند، و بر کل اقتصاد اثر گذاشته اند بخودی خود شکل گرفته یا برای آن برنامه ریزی شده است . و این برنامه ریزی بر سيستم کار و نحوه مشارکت آنها اثر كرده است که به این نتایج منجر شده است. ؟
جواب به اين سوال با احتمال بسيار زياد اين است كه برنامه ریزی و انسانها بر یکدیگر اثر مي گذارند، ولي اين اثرگذاري تا چه حد و با چه دستاورد ها و با چه عوارضي همراه است كه قابل رديابي و شناسايي باشد، كاري دشوار و پيچيده است. مهمترین قسمت موضوع همین تلاش برای شناسایی این عوامل و هماهنگی برای کنترل و اصلاح مطابق اهداف می باشد .
علوم جديد به سرعت در اين زمينه در حال مطالعه و تحقيق بوده و به نتايج بسيار درخشان و شگفت¬انگيزي دست يافته است كه يكي از ساده ترين آنها، اين است كه اجتماع نیز مانند بدن انسان در وراي همه اين تاثيرات، يك سيستم كنترل دروني دارد كه با بسياري از اين ناملايمات و ناسازگاري¬ها، بصورت خودكار برخورد مي¬كند .
در چنين شرايطي علومی هستند که بين تحقيقات پايه و فرایندهای توسعه اقتصادی بین سيستمها و سازمان¬ها و به ساير رشته¬ها مي¬پيوندند تا فرایند ها را مدیریت کنند . بکار گیری این علوم که امروزه بصورت بین رشته ای های متنوعی ایجاد شده اند در همگرایی فناوری های نوظهور امری لازم شده است و شناخت آنها توسط مدیران از اهمیت خاصی برخوردار است تا بتوان رشد و توسعه آگاهانه و پایدار مبتنی بر خلاقیت و نوآوری را برنامه ریزی نمود .
