زندگی بدون دسترسی به اینترنت و عدم استفاده از رسانههای اجتماعی و یا تعداد بیشماری اپلیکیشنها برای امور روزمره برای انسانها تقریبا امکانپذیر نیست. شیوع فناوری همچون برق و باد کل سیاره را درنوردیده است و به همراه خود عوارض و جنگهای سایبری و انواع مخاطرات زیستی و فردی و اجتماعی را به همراه داشته است.
در این میان برخی گروهها و افراد، آسیب پذیرتر هستند و در میان آنان به کودکان و نوجوانان و حتی افراد سالمند میتوان اشاره نمود. ما نمیخواهیم به جنبههایی از بحثها که تعصبات مختلفی را طرح میکنند و خواستار برخوردهای تند و تیز با این موضوعات بپردازیم اما مطمعنا این موضوعات را نمیتوان بدون توجه رها نمود.
اگر دقت کنید درخواهید یافت که، بیشتر نوجوانان تقریباً تمام ساعات بیداری خود را پشت صفحه کامپیوتر و یا موبایل میگذرانند. شما به عنوان والدین هرگز از این موضوع راضی نخواهید بود و در زمان صحبت با فرزندتان این جواب را خواهید شنید که: «همه این کار را میکنند.» این امر ممکن است درست باشد اما این بدان معنا نیست که اگر امر شایعی است و عواقب جدی در پی ندارد.
یادآوری میکنیم که این یک موضوع جهانی است. مطالعهای که توسط بنیاد خانواده کایزر در سالهای قبل انجام شد نشان داد که کودکان 8 تا 18 ساله روزانه به طور متوسط هفت ساعت و 38 دقیقه به رسانههای سرگرمی اختصاص میدهند. این زمان اکنون با توجه به گسترش رسانهها و عادی شدن موضوع بسیار بیشتر شده است.
بیشتر این ساعات صفحه به مشاهده موضوعات چند رسانهای اختصاص مییابد و تقریبا همگان میدانند که موضوعات مورد علاقه نوجوانان در شبکههای اجتماعی چه موضوعاتی هستند. آنها هر روز و شب و بدون انقطاع در معرض انواع مطالب دروغ و یا وسوسه کننده و … هستند.
مباحث و موضوعات خطرناک به تحقیق و مطالعات موردی و انتشار نتایج آگاهکننده بر اساس روشهای بازاریابی اجتماعی و طیف گسترده دیگری از علوم اجتماعی دارد. یک موضوع بسیار ساده صرف زمان زیاد در این موارد، خطر چاقی است که در این گروهها مشاهده میشود. کاهش فعالیتهای اجتماعی و صرف اوقات خانوادگی این اختلال را ایجاد میکند و باعث آسیب به سلامت روان یک نوجوان میشود.
گذشته از مسئولیتهای اجتماعی نهادهای قانونی و حاکمیتی با دیدگاه معتدل و آگاهکننده، بسیار جدی دانستن اینکه والدین میتوانند با محدودکردن استفاده از تلویزیون و اینترنت با روشهای سالم و غیرتقابلی، برای فرزندشان تغییراتی را ایجاد کنند.
باید از خود بپرسید چه کاری میتوانید انجام دهید؟ چه راهکارهایی به والدین دیگر کمک کرده است تا راههای سالم و سازنده را اجرا کنند؟
از آنجا که هر کودک با دیگری متفاوت است و ممکن است یک استراتژی برای یک کودک بهتر از دیگری باشد باید راههای دلسوزانه و آگاهانهای را یافت که به برخی از آنها اشاره میشود:
یکی از راههای نواورانه که در برخی جوامع انجام شده است این است که زمان مشاهده بعنوان یک امتیاز برای کودک یا نوجوان در نظر گرفته شده و به عنوان پاداش در مقابل صرف وقت برای بازی و مطالعه و یا فراگیری یک رشته هنری به وی داده میشود.
راهی دیگر این است که او را در جهت صرفهجویی انرژی زمانی که مشغول تماشای تلویزیون است دیگر وسایل الکترونیکی خود را خاموش کند، البته این کار را خود باید رعایت کنید تا او هم انجام دهد.
در جستجوهای اینترنتی با او همراه باشید و علاقه نشان دهید. بیشتر نوجوانان، به اندازه کافی بالغ نیستند که بتوانند با وسایل الکترونیکی خود آگاهانه استفاده کنند.
بدانید که این امر مشابه یک غریزه عمل میکند همانگونه که در مورد خودتان عمل میکند. بنابراین سازگاری فعال و آگاه سازی از خطرات بیشترین اثر بخشی را دارد تا حذف و یا کنترل مستبدانه.