17 آگوست 2021نویسنده: ژاکلین گارجت، دانشگاه کمبریج cuttlefish
محققان دریافته‌اند که سگ‌ماهی می‌تواند به یاد بیاورد که چه چیزی، کجا و چه موقع – تا چند روز آخر عمرشان اتفاق افتاده است. نتایج این مطالعه که در مجله Proceedings of the Royal Society B منتشر شد، اولین شواهدی است ازحیواناتی که حافظه آن‌ها با افزایش سن رو به زوال نمی‌رود.
محققان دانشگاه کمبریج، بریتانیا، آزمایشگاه بیولوژیکی دریایی (MBL)، وودز هول، ماساچوست و دانشگاه کان، فرانسه، با 24 سگ ماهی معمولی، تست‌های حافظه را انجام دادند. نیمی از آن‌ها 10-12 ماهه بودند-نه چندان بزرگسال و نیمی دیگر 22-24 ماهه بودند-معادل انسانهای 90 ساله.
«این ماهی می‌تواند غذاهای خود را بخاطر بسپارد، که کجا و چه موقع بوده است، و از آن برای راهنمایی در تصمیم گیری در مورد تغذیه خود در آینده استفاده کند. آن‌چه شگفت آور است این است که با وجود افزایش علائم پیری مانند از دست دادن عملکرد ماهیچه‌ها، این توانایی را با افزایش سن از دست نمی‌دهند. این‌ها اظهارات نویسنده اول الکساندرا شنل از گروه روانشناسی دانشگاه کمبریج، که آزمایشات را در آزمایشگاه بیولوژیکی دریایی با همکاری راجر هانلون، دانشمند ارشد MBL انجام داد می‌باشد.
با افزایش سن، افراد به تدریج توانایی به خاطر سپردن تجربیاتی را که در زمان‌ها و مکان‌های خاص اتفاق افتاده است از دست می‌دهند. این حافظه اپیزودیک نامیده می‌شود و تصور می‌شود که کاهش آن به دلیل تخربب بخشی از مغز به نام هیپوکامپ است.
این نوع ماهی دارای هیپوکامپ نیستند و ساختار مغز آن‌ها با ساختار ما متفاوت است. لوب عمودی مغز سگ ماهی با یادگیری و حافظه ارتباط دارد. این وضعیت تا دو یا سه روز آخر زندگی این حیوان بدتر نمی‌شود، که به گفته محققان می‌تواند توضیح دهد که چرا حافظه شبیه اپیزودیک تحت تأثیر سن در سگ ماهی قرار نمی‌گیرد.
برای انجام آزمایش، سگ ماهی‌ها ابتدا آموزش دیدند تا به محل خاصی در مخزن خود که با پرچم سیاه و سفید مشخص شده است، نزدیک شوند. سپس به آن‌ها آموزش داده شد که یاد بگیرند دو غذای معمول که می‌خورند-میگوی علفی، که آن‌ها ترجیح می‌دهند و شاه میگو-در مکان‌های مشخص شده با پرچم و پس از تأخیرهای خاص در دسترس هستند. این آموزش روزانه به مدت چهار هفته تکرار شد.
سپس یادآوری ماهی‌ها درباره اینکه کدام غذا در کجا، کجا و چه زمانی مورد آزمایش قرار گرفت. برای اطمینان از اینکه آن‌ها الگویی را یاد نگرفته‌اند، دو مکان تغذیه هر روز منحصر به فرد بود. همه ماهی‌های دریایی – صرف نظر از سن – تماشا می‌کردند که کدام غذا برای اولین بار در هر پرچم ظاهر شد و از آن برای تعیین اینکه کدام مکان تغذیه در هر وعده غذایی بعدی بهتر است استفاده کردند.
محققان بیان کردند: «ماهی به اندازه بچه‌های جوان در انجام وظیفه حافظه خوب عمل می‌کرد – در واقع، بسیاری از بزرگترها در مرحله آزمایش بهتر عمل کردند. ما فکر می‌کنیم این توانایی ممکن است به ماهی‌ها در طبیعت کمک کند تا به یاد بیاورند که با چه کسی جفت گیری کرده‌اند، بنابراین آن‌ها به همان شریک برنمی‌گردند.»
این ماهی‌ها فقط در پایان عمر خود تولید مثل می‌کنند. محققان فکر می‌کنند با به خاطر آوردن این که با چه کسی، کجا و چند وقت پیش جفت گیری کرده‌اند، این امر به جفت ماهی کمک می‌کند تا با جفت گیری با بیشتر شرکای خود ژن‌های خود را به طور گسترده‌ای گسترش دهد.
طول عمراین ماهیان کوتاه است – بیشتر آن‌ها تا حدود دو سالگی زندگی می‌کنند – این موضوع آن‌ها را برای آزمایش اینکه آیا حافظه با افزایش سن کاهش می‌یابد یا خیر. از آن‌جایی که نمی‌توان آزمایش کرد که آیا حیوانات آگاهانه چیزها را به خاطر می‌آورند، نویسندگان از اصطلاح «حافظه شبیه به اپیزودیک» برای اشاره به توانایی ماهیان برای به خاطر سپردن آن‌چه، کجا و چه موقع اتفاق افتاده است، استفاده کردند.
