این روزها روزهای داغ سیاسی و نیز آستانه بحران کم آبی است!
این موقع، زمان طرح موضوع امنیت غذا است. آنچه که در هرم نیازهای مردم، اولین نیاز است و برآوردن آن اولین اولویت است.
و در جهان هم همین است. سازمانهای بین المللی نیز این موضوع را در سطح جهان و در رابطه با محیط زیست مطرح میکنند. غذا و انرژی و آب و محیط زیست مهمترین موضوعات جهانی است.
بر این مبناست که اهداف توسعه پایدار در جامعه بین المللی عزم خود را برای تبدیل زندگی به درجه بی سابقهای تا سال 2030 اعلام کرده است. این تعهد تا رسیدن به چه چیزی است؟
جواب داده میشود، در دستیابی به گرسنگی صفر!
آیا گرسنگی صفر واقعا قابل اجراست با شرایطی که محیط زیست دارد؟ آیا وقتی همچنان اصرار بر پرورش گوشت گاو و مصرف بی رویه آن در کشورهای پیشرفته امکان پذیر است؟
مشاهده میشود که مشارکت جهانی برای حمایت از اجرای اهدافی که دستیابی به آنها به سطح فوق العادهای از دانش فنی و توانایی عملیاتی نیاز دارد و تغییرات جدی در نوع تولید محصولات و نیز خود انرژی است.
مسئولیت ریشه کن کردن گرسنگی و سو تغذیه به عهده دولتها است، آیا همزمان با وضعیت پیشرفت در موضوعات در عرصه ی بین المللی تحقق این اهداف در داخل امکان پذیر است؟
بروز حوادث غیرمترقبه در کشورمان اوضاع را پیچیدهتر میکنند. کشورها با سیستمهای اقتصادی مختلف، مشخصات اجتماعی و جمعیتی، سطح فقر، یا ظرفیتهای توزیع مواد غذایی و کشاورزی در مراحل مختلف توسعه کلی قرار دارند. خوشبختانه هنوز در کشورمان جابجایی گسترده جمعیت از نظر حوادث طبیعی ناشی از اوضاع زیست محیطی به مرزهای بحران نرسیده ولی کم آبی مشکلات عظیمی را ایجاد میکند.
در برخی کشورها با کاهش جمعیت، این مشکلات تشدید شده و تامین امنیت غذایی بدون تمرکز بر کیفیت آن است. بهم پیوستن چالشهای جهانی و محلی برای هر کشور شرایط خاصی را دارا است، برنامه 2030 – همانطور که نقشه جهانی برای توسعه شناخته شده است – مسئولیت همه است. در داخل کشور هم اکنون در دوران کرونا با کمبود برخی از مواد اولیه برخی صنایع غذایی مشکلات را مشاهده کرده ایم. برای مثال در تامین گوشت سفید و روغن خوراکی.
به همین دلیل است که برنامه امنیت غذایی بایستی تجدید نظر شده و استراتژیها، روشها و راه حلهای درونزای اقتصادی برای پاسخگویی به نیازهای ملی انجام شود. این توصیه سازمانهای بین المللی نیز هست. همانگونه که نوآوری در بخشهای دیگر اثرات بینظیر خود را نشان میدهند در این موضوع هم زیربنای تصمیمات، مدیریت کلان هستند. آبیاری سنتی یکی از مشکلات اصلی در کشور در رابطه با آب است. نوع محصولات که عمدتا به سوی محصولات باغی رفته است در استفاده از منابع آب مشکلات اساسی ایجاد کرده است. توازن مصرف آب در مناطق و محصولات بسیار مهم اند و همه اینها به راه حلهای نوآورانه در آبیاری و کنترل هوشمند و … نیاز دارند.
رویکردهای نوآورانه جدید در امنیت غذایی، یکپارچه با موضوعات زیست محیطی و سازگار با شرایط اقلیمی، از طریق برنامههای استراتژیک اجرا میشوند. بر این اساس یک بازبینی استراتژیک امنیت غذایی باید با هماهنگی و مشارکت همه ذینفعان حاکمیتی و دستگاههای اجرایی در مشارکت با مردم در جوامع محلی در سطح استانی و منطقهای انجام شود. تنها تدوین برنامه کافی نیست و کنترل، ارزیابی و اصلاح بودجه بندی انعطاف پذیر و تداوم و استمرار برنامه مهم است.