در کتابهای کلاسیک بازاریابی مثل کتابی که کاتلر نوشته و قریب به ۴۰ سال است که در دانشگاهها تدریس میشود موضوع روابط عمومی در مبحث پیشبرد بازار ارائه میشود و یکی از جنبههای مهم و موازی آن بحث تبلیغات میباشد. اما این دو موضوع بسیار با هم تفاوت داشته و در جایگاه خاص خود دارای ابزارها و فرایندهای متفاوتی میباشند.
در کشورمان موضوع روابط عمومی بیشتر در حوزههای دولتی و دستگاههای اجرایی بزرگ مطرح بوده است و بخش خصوصی بیشتر به امر تبلیغات توجه مینموده است.
اما با تغییرات گسترده در اقتصاد پلتفرمی این موضوع به صورتی جدی دچار تغییرات شده است. وقتی در مجالس خانوادگی، شام با دوستان یا رویدادهای شبکهای حضور داریم بیشتر به این موضوع واقف میشویم و این سوال پیش میآید که روابط عمومی چیست و تفاوت آن با تبلیغات چیست؟
با نگاهی به تجربیات مان شاید این جواب را بدهیم که روابط عمومی یک تبلیغات بدن پرداخت مستقیم به کارگزاران آن است اما تفاوتهای اصلی روابط عمومی و تبلیغات را به طور واقعی توضیح نمیدهد. برای ارائه یک تعریف فنیتر این باشد که بگوییم، تبلیغات رسانهای پولی است، در حالی که روابط عمومی اینگونه نیست و یک فرایند اطلاع رسانی است.
در دهههای قبل تبلیغات به ایجاد و پایدار سازی مارک تجاری و ارتباط با مصرف کنندگان کمک میکرد و روابط عمومی با رسانههای دیگر مواجه بود تا پیامهای خبری را منتشر کند. در نظامهای بازار آزاد این هر دو هزینه داشت ولی در کشورمان ظاهرا تا این اواخر اینگونه نبود.
اگر که تفاوت این دو را در شرایط موجود رسانههای اجتماعی بررسی کنیم متوجه تغییرات بسیار میشویم. دیگر برای جذب نیرو آگهیهای روزنامهای کارایی ندارند و بسیاری موضوعات ابزارهایشان تغییر نموده است. در این شرایط است که شما باید از خود بپرسید که کدام حوزه و ابزار برای شما و کسب و کار شما مناسب است؟
هنگام تصميم گيري در ارتباط با این شرایط، نسبت به هرموضوع عوامل متعددي نقش و تاثیر دارند. بنابراین، بایستی متناسب با هر موضوع روشهای مختلفی را در نظر گرفت که برخی از آنها عبارتند از:
آیا دقت آماری در بررسی های ابزارها در شاخصهای مورد نظر از دیگاه تعداد مخاطبان دریافت کننده پیام هم هستند؟
با این روش در تبلیغ محصول یا خدمات خود، دقت میکنید که چه تعداد مصرف کننده پیام شما را میبینند یا با شرکت شما در ارتباط هستند. با روشهای مرتبط با روابط عمومی، هیچ تضمینی وجود ندارد که شما به مخاطبان مورد نظر خود برسید، اما برای افرادی که با آنها تماس میگیرید، پیام و ایحاد رابطه بسیار معتبرتر و مستقیم است.
آیا اولویت شما فروش یک محصول یا پیشبرد نام تجاری است؟
معمولاً هدف از اجرای تبلیغات، معرفی یک محصول یا خدمات خاص است. در حالی که روابط عمومی میتواند نوعی تبلیغ را ارائه دهد و بیشتر از آن به عنوان راهی برای ایجاد نام تجاری شما استفاده میشود. در حالی که بسیاری از صاحبان مشاغل دوست دارند روابط عمومی در نهایت منجر به فروش شود، این هدف اصلی یک برنامه روابط عمومی نیست. هدف اصلی روابط عمومی حفظ و تقویت شهرت شرکت و همچنین تعامل با مخاطبان و مصرف کنندگان آن است.
توان مالی و بودجه چقدر است؟
بر هیچ کس پوشیده نیست که هزینهای که برای روابط عمومی میکنید کسری کوچک از هزینهای است که برای تبلیغات میپردازید. سوالی که باید به آن پاسخ دهید این است که چقدر میخواهید برای ترویج کسب و کار و یا محصول خود هزینه کنید و کدام بازدهی بهتر خواهد داشت.
کدام رسانه و ابزاری برای شما بهتر کار میکند؟
انتخاب رسانه اجتماعی یا رسانههای کلاسیک نیز مهم هستند. هرکدام نوع برنامه ریزی خاصی دارند و در این زمینه به کارگیری افراد با استعداد که مدل تجاری و کسب و کار شما را بهتر درک میکنند موثر هستند.
در نهایت شما دیگر در فضای تبلیغات مجرد از روابط عمومی نمیتوانید فکر کنید و همپوشانیهای آنها را باید درک نموده و سپس تصمیم بگیرید.