پژوهشگاه صنعت نفت در آغاز با نام «اداره توسعه تحقیقات شرکت ملی نفت ایران» در سال 1338 تاسیس شد و هدف اولیه آن، تحقیق و پژوهش در زمینه کاربرد مواد نفتی بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نام این سازمان به «مرکز پژوهش و خدمات علمی» تغییر یافت و به توسعه فعالیتها در راستای اهداف مورد نظر پرداخت. در سال 1368، این مرکز طبق موافقتنامه اصولی شورای گسترش وزارت فرهنگ و آموزش عالی، «پژوهشگاه صنعت نفت» نام گرفت و با هدف انجام تحقیقات بنیادی، کاربردی و توسعهای، به فعالیت خود ادامه داد.
راهبرد پژوهشگاه صنعت نفت، ایجاد ارزش افزوده از راه تولید و تجاریسازی فناوری، با رویکرد اصل انجام پژوهش برای توسعه و داخلی‌سازي فناوریهای جدید است.
سابقه 55 ساله این مرکز تحقیقاتی در تحقیق و توسعه و دارا بودن بیش‌ترین پروژههای برون‌سازمانی و اثربخشی فعالیتها در صنعت، باعث بلوغ آن در بستر زمان شده است، به نحوی که پژوهشگاه با توجه به سابقه طولانی، به درجه‌اي از تکامل رسیده است که در خلق توسعه فناوریهای مورد نیاز صنعت، به عنوان پیشرو در کشور شناخته مي‌شود.
توليد محصولات ارزشمندي نظير دانش فني، اختراع و در نهايت ارايه مقاله در مجلات معتبر، در كنار انجام رسالت واقعي پژوهشگاه، شاخص ديگري است كه پژوهشگاه صنعت نفت در آن از رتبه خوبي بهره‌مند بوده است. البته از ميان اين موارد، اهميت دانش فني و ثبت اختراع در حوزه‌هاي فناوري بالاتر است كه در اين رابطه نيز پژوهشگاه، سرآمد بوده است.
وجود سرمايه‌های عظیم هم‌چون نیروی انسانی، تجهیزات و توانایی‌های منحصربه‌فرد این مجموعه مانند توسعه فنی، انتقال و بومی‌سازي فناوریهای پالایشگاهی، ارایه مشاوره برای بهینهسازی و رفع تنگناهای صنایع با اولویت صنعت نفت، ارایه لیسانسها و طراحی واحدهای تحت لیسانس پالایشگاههای نفت و میعانات گازی، مطالعات جامع مخازن و ارایه برنامه توسعه میدان، ارایه فناوریهای نوین در رفع آلودگی آب، هوا، خاک و حفاظت از تاسیسات نفتی، باعث شده است كه اين پژوهشگاه بتواند در فعاليت‌هاي توسعه فناوري (صنعتي و نيمه‌صنعتي) با درآمدزايي بالا موفق بوده و برای چهارمین سال متوالی، حايز رتبه برتر در زمینه فنی و مهندسی شود.
مطابق ابلاغیه رهبر معظم انقلاب در زمینه سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی که دو بند از آن مربوط به افزایش ذخایر راهبردی نفت و گاز و افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز است، پژوهشگاه نیز کلیدی‌ترین عامل در تحقق آن را خلق، توسعه و بومیسازی فناوریهای لازم در برداشت از مخازن و تکمیل چرخه علم تا ثروت میداند؛ یکی از راههای رسیدن به این اهداف بزرگ، تاسیس شرکتهای دانش‌بنیان است.
پژوهشگاه، هم‌سو با اهداف سند چشم‌انداز 1404 که ایران را کشوری توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با تعامل سازنده و موثر در روابط بینالملل میداند، تلاش در دست‌یابی به کسب جایگاه نخست رتبه علمی در منطقه را دارد. در این راستا، پژوهشگاه صنعت نفت در تحقق اهداف سند چشم‌انداز، نقش برجستهای ایفا میکند و حتی مواردي نظیر تحقق اقتصاد دانش‌محور و تعاملات بینالمللی را سرلوحه کار خود قرار داده است.
نقش انرژی در اقتصاد ایران و روند فزاینده مصرف آن در کشور، مرکز را بر آن داشت تا برای کاهش و بهینهسازی مصرف انرژی برنامه‌اي جامع و کامل را تدوین كند.
پژوهشگاه صنعت نفت با برخورداری از نیروهای متخصص و کارآمد و نيز تجهیزات و فناوری روز و هم‌سو با سیاست‌های کلان کشور در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان به عنوان ستون اصلی اقتصاد مقاومتی، تولید ارزش افزوده بیش‌تر را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده است.
پژوهشگاه صنعت نفت با اتكا به مديريت نوين معتقد است، با حمايت مديران، همكاري دانشگاه‌ها، مراکز علمي و تحقيقاتي، و هم‌چنين شرکت‌هاي دانش‌بنيان و پيمانکاران باتجربه صنعت نفت و گاز، مي‌توان گامهاي بلندتري را در جهت تحقق اهداف متعالي برنامهريزان و سیاستگذاران كشور مانند توليد و استفاده بهينه از ذخاير، ارايه و توسعه فناوري‌هاي نوين و توسعه پايدار با صيانت از منابع برداشت.
https://www.ripi.ir
