معرفی جایزه
انرژی و مصرف آن همواره یكی از موضوعات مهم زندگی بشری بوده است و امروزه از یک طرف صنعتی شدن کشورها و توجه بیشتر به نقش حیاتی انرژی برای جوامع بشری و نقش بسیار تاثیرگذار آن در پیشرفت و توسعه پایدار هر کشور و از طرف دیگر وجود منابع محدود انرژی، دلایلی هستند كه لزوم استفاده بهینه از منابع انرژی جهت رفع نیازهای جامعه انسانی هرروز بیشتر از قبل احساس گردد.
در کشور ما به علت وجود منابع و ذخایر بزرگ انرژی، بحث مدیریت مصرف انرژی و استفاده بهینه از آن دیرتر از بسیاری كشورها آغاز گردید و این امر در طی سالهای متمادی باعث رشد بی رویه مصرف انرژی و حساسیت كم نزد آحاد جامعه و صاحبان صنایع نسبت به این موضوعات شده است. برخي پیش بینی ها نشان می‌دهد ادامه روند مصرفی موجود، حتی می تواند، ایران را از یک کشور صادر کننده انرژی به یک کشور وارد کننده تبدیل نماید. اكنون كاملا مشخص است كه با توجه به روند افزایشی مصرف انرژی در ایران و همچنین محدود بودن منابع و لزوم حرکت در راستای طرح توسعه پایدار و ضرورت حفظ محیط زیست باید تا حد امکان از هدر رفتن و اتلاف انرژی جلوگیری شود. برای دستیابی به این هدف اجرای راهکارهای بهینه سازی مصرف انرژی و اصلاح الگوی مصرف ضرورتی اجتناب ناپذیر است. مصرف بهینه و درست انرژی علاوه بر اینكه باعث صرفه جویی در هزینه خواهد شد، سرمایه های كشور را برای نسل‌های آتی نیزحفظ كرده و زمینه های کاهش آلودگی زیست محیطی را فراهم خواهد آورد.
در سالهای اخیر با ابلاغ “سیاستهای کلی اصلاح الگوی مصرف” و “سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی” از سوی رهبر حکیم انقلاب اسلامی و نیز با تصویب “قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی” در مجلس شورای اسلامی، زمینه برای برداشتن گامهای اساسی به منظور اصلاح در روند مصرف انرژی کشور مساعد گشته است. در عین حال باید توجه داشت که استفاده بهینه از منابع انرژی نیازمند بكارگیری رویكردهای مدیریت انرژی و روشهای به روز بهینه‌سازی مصرف آن است. برای نیل به این هدف می بایست ضمن شناخت راهکارهای مناسب برای استفاده بهینه از منابع انرژی گامهای بزرگ دیگری نیز برداشته شود كه در راس این اقدامات، فرهنگ سازی وایجاد انگیزه برای فعالیت‌های بهینه سازی انرژی قرار دارد.
“سازمان مدیریت صنعتی” با درك ضرورت و اهمیت مدیریت انرژی و لزوم فرهنگ سازی، تشویق و ایجاد انگیزه نزد صاحبان صنایع مختلف، با جلب همراهی و همكاری “شرکت بهینه سازی مصرف سوخت”، ” سازمان انرژی های تجدید پذیر و بهره وری انرژی برق”، “ستاد توسعه فناوری حوزه انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری” و “سازمان ملي استاندارد ايران” اقدام به طراحی «جایزه ملی مدیریت انرژی» نموده است.
هدف از تعریف و اعطای «جایزه ملی مدیریت انرژی»، ترویج استانداردهای سیستم مدیریت انرژی و معیارهای مصرف بهینه انرژی، توسعه فرهنگ دستیابی به اهداف سازمانی با استفاده از مفاهیم مدیریت انرژی و همچنین ایجاد انگیزه و شور و شوق جهت انجام فعالیت در این خصوص در کشور است.
این جایزه براساس نتایج ارزیابی عملكرد سازمان‌های متقاضی در خصوص وضعيت سیستم و نتایج اجرای مدیریت انرژی بر مبنای مدل طراحی شده اعطا می‌گردد. در طراحی مدل این جایزه نهایت سعی بر این بوده كه به هر دو مقوله توانمند سازها (نگرش، سیستم، ساختار و فرایندها) و نتایج (دستاوردهای حاصل از عملکرد) به نحو مناسبی پرداخته شود و در آن استانداردهای ملي تدوین شده جهت معيارهاي مصرف انرژي به كار گرفته شود.
در طراحی مدل موارد ذیل به عنوان اصول و مفروضات مد نظر قرار گرفته است:
1-توجه به سياست هاي كلي اقتصاد مقاومتي ابلاغي از سوي رهبر معظم انقلاب اسلامي، الزامات اسناد و قوانین بالادستی از جمله سند چشم انداز، سیاستهای کلی اصلاح الگوی مصرف، قانون برنامه پنجم توسعه، قانون هدفمند كردن یارانه‌ها و قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی (1770 مصوب مجلس شورای اسلامی)
2-استفاده از توان حرفه‌ای موجود در كشور در جهت تقویت مقبولیت حرفه‌ای مدل و فرآیند اجرای جایزه
3-استفاده از استانداردها و مدل های سیستمی مدیریت انرژی ملی و بین المللی نظیر ISO 50001 و استاندارد های ملي معیار مصرف انرژي
4-توجه اولیه به حوزه‌های مهم و اولویت دار در مقوله مدیریت انرژی و توسعه تدریجی محدوده بكارگیری نظام در دوره‌های بعدی اجرای جایزه
5-استفاده از تجارب موجود در خصوص جوایز ملی در سایر زمینه‌ها
6-ایجاد فضای انگیزشی لازم برای مشاركت كامل صنایع با بكارگیری یك رویكرد تشویقی
7-طراحی ساختار اجرایی مناسب به نحوی كه تا حد امكان تمام نهادهای ذیربط را در برگیرد
8-توجه به جامعیت مدل ارزیابی در عین آنكه به سادگی و به صورت اقتصادی قابل اجرا باشد
