اندیشه ایجاد
«مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی» در قالب پروژه عمرانی سازمان ملل متحد «UNDP» از سال 1350 شکل گرفت. و تا سال 1352 که مرکز رسماً فعالیت خود را آغاز نمود،
وظیفه تحقیق و پژوهش در زمینه ساختمان و مسکن، توسط «دفتر مطالعات و معیارهای
ساختمانی» وزارت مسکن و شهرسازی وقت به انجام می‌رسید. که در سال 1350، براساس
توافقنامه بین وزارت مسکن و شهرسازی و UNDP این وظیفه به مرکز واگذار گردید.
در سال 1352، پس از اتمام علمیات ساختمانی واحد اداری- مالی، آزمایشگاه‌های فیزیک
و شیمی مصالح مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، فعالیت‌های خود را رسماً آغاز
نمود.
اساسنامه پیشنهادی مرکز در سال 1356، به تصویب مجلس رسید و از آن زمان مرکز دارای شخصیت سازمانی مستقل گردید و به عنوان یکی از سازمان‌های وابسته به وزارت مسکن و شهرسازی به وظایف تعیین شده در اساسنامه مبادرت می‌ورزد.
مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، به عنوان تنها سازمان رسمی و مسئول، وظیفه مهم و خطیر تحقیق و بررسی مسائل مربوط به ساخت و ساز را در کشور بر عهده داشته و اهداف و وظایفی با اساسنامه خود به شرح زیر در دستور کار دارد.
هدف از تأسیس مرکز عبارت است از، تدوین و اجرای برنامه‌های مطالعاتی و تحقیقاتی در مورد ساختمان و مسکن به طور متمرکز به عنوان روشها و فنون مختلف و جدید ساخت و ساز، تهیه و تدوین ضوابط و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های کاربردی آنها، صدور گواهی فنی برای تولیدات مصالح، راهنمایی‌های لازم در اجرای برنامه‌های خانه‌سازی، تولیدات ساختمانی متناسب با احتیاجات کشور، با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی و متقضیات محلی و صنعتی نمودن ساختمان در کشور.
این مرکز با بیش از 40 سال تجربه علمی و کار پژوهشی و آموزشی، در حال حاضربه عنوان یکی از مراکز علمی و پژوهشی شناخته شده در کشور از اعتبار خاصی برخوردار است. این مرکز از آغاز تاسیس تاکنون، موفق شده است با انتشار فرآیند و نتایج تحقیقات، همچنین تدوین و ارائه برنامه‌های آموزشی خود نقش فراگیر و تاثیر‌گذاری در برنامه‌های توسعه کشور در بخش ساختمان و مسکن ایفا نماید.
بر این اساس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به عنوان پایگاه ملی و متولی بخش پژوهش اطلاع‌رسانی ساخت و ساز در کشور همواره سعی و اهتمام خود را مصروف شناسائی مشکلات و تنگناهای این بخش نموده و در برنامه‌های مطالعاتی و به‌ویژه در اجرای طرح‌های تحقیقاتی و کاربردی، در جهت ارتقای کیفیت افزایش ظرفیت‌ها و قابلیت‌های علمی و تخصصی در حوزه ساختمان و مسکن تلاش کرده است. در حال حاضر این مرکز با بهر‌ه‌گیری از توان بالای مدیریتی و دانش تخصصی و کارشناسی، برخورداری از نیروهای متخصص و مجرب و امکانات پژوهشی و آزمایشگاه‌های مجهز، مجموعه‌ای توانمند و اثر‌گذار را گردآوری و فراهم آورده است که بدون شک در سطح منطقه و جهان قابل توجه است.
