تاریخ انتشار: 1399/05/05
مرکز پژوهش های مجلس طی گزارشی به بررسی تحولات سال های 2018 و 2019 و چشم انداز بازار های جهانی انرژی در افق 2040 پرداخت.
به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات انرژی ، صنعت و معدن این مرکز در گزارشی با عنوان «بررسی تحولات سال های 2018 و 2019 و چشم انداز بازار های جهانی انرژی در افق 2040: فرصت ها و تهدیدات پیش روی ایران» آورده است؛ بازارهای انرژی جهان در سال 2018 وضعیت کم سابقه ای را تجربه کردند که به اعتقاد صاحبنظران نقش مهمی در تغییر سناریوهای جهانی انرژی در بلندمدت ایفا خواهد کرد. در این مقطع، با وجود کاهش رشد تولید ناخالص داخلی جهان و رشد قیمت حامل های انرژی به ویژه نفت خام، رشد سریع و بی سابقه تقاضای انرژی و انتشار کربن مشاهده شد که ریشه در پدیده تغییرات آب و هوای جهان دارد.
این گزارش می افزاید؛درواقع تأثیر تغییرات آب و هوایی به صورت افزایش تعداد روزهای بسیار گرم و بسیار سرد در مناطق مختلف جهان، رشد غیرمعمول تقاضای انرژی برای گرمایش و سرمایش را به دنبال داشته است که موجب افزایش قابل توجه و همزمان مصرف نفت خام، گاز طبیعی و زغالسنگ شد.
براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس؛از دیگر رویدادهای مهم سال 2018 میتوان به ثبت دو رکورد تاریخی برای افزایش تولید نفت و گاز طبیعی ازسوی ایاالت متحده اشاره کرد. دستیابی به 2.2 میلیون بشکه در روز رشد تولید نفت و افزایش تولید گاز طبیعی به میزان 520 میلیون مترمکعب در روز (معادل 19 فاز میدان گازی پارس جنوبی) تنها در یک سال ازسوی ایاالت متحده و رشد بی سابقه تولید LNG استرالیا با کسب سهم 40 درصدی از کل افزایش تولید LNG جهان در سال 2018 را میتوان نقاط عطفی در بازار جهانی نفت و گاز دانست که در سال 2019 نیز این روند البته در سطحی پایین تر تکرار شد.
بنابراین گزارش،اتفاق مهم طرف تقاضای بازار در این مقطع زمانی، اختصاص حدود 70 درصد از رشد مصرف انرژی جهان به ترتیب به چین، ایاالت متحده و هند بود که در این زمینه چین و ایاالت متحده بالاترین رشد مصرف نفت و گاز و هند بیشترین سطح افزایش مصرف زغالسنگ را تجربه کردند.در مقطع زمانی مورد بررسی، تولید جهانی انرژیهای تجدیدپذیر، برق آبی و هسته ای رشد چشمگیری نداشت و در کنار رشد قابل توجه انرژیهای فسیلی و رشد فزاینده انتشار کربن، نگرانی‌های جدی کارشناسان درخصوص تحقق اهداف توسعه پایدار با اتکا به اقتصاد کم کربن را به دنبال داشته است.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان می‌کند تحولات سال 2018 بازارهای انرژی، تأثیر خود را در جدیدترین و به روزترین مطالعه انجام شده درخصوص چشم انداز انرژی جهان در سال 2040 که در اواخر سال 2019 میلادی منتشر شد، بجا گذاشت. آنجاکه یافته های بررسی های جدید حاکی از ادامه سلطه سوخت های فسیلی در سبد انرژی جهان در افق 2040 است. درواقع با وجود کاهش نرخ رشد تقاضای سوختهای فسیلی، مجموعاً 74 درصد از انرژی اولیه مورد نیاز جهان توسط نفت، گاز و زغالسنگ تأمین خواهد شد.در بازار جهانی نفت، ایاالت متحده، عربستان سعودی و روسیه ضمن حفظ جایگاه خود در سال 2040 به عنوان تولیدکنندگان و صادرکنندگان عمده نفت، صف خود را از سایر تولیدکنندگان جدا کردند.بازار جهانی نفت در افق 2040 شاهد نقش آفرینی عراق، کانادا و برزیل به عنوان تولیدکنندگان چهارم تا ششم بازار نفت و تنزل جایگاه ایران به رتبه هفتم تولید نفت جهان خواهد بود.در بازار جهانی گاز نیز همانند شرایط کنونی، ایاالت متحده و روسیه به ترتیب به عنوان مهمترین تولیدکنندگان گاز طبیعی فاصله خود را با سایر عرضه کنندگان در سال 2040 به میزان چشم گیری افزایش خواهند داد. ظهور بازیگران جدیدی چون استرالیا، آرژانتین و چین و رشد قابل توجه تولید گاز الجزایر به عنوان یک تولیدکننده سنتی گاز، از دیگر ویژگی‌های بازار گاز جهان در افق 2040 است.
یافته های مطالعه مرکز پژوهش‌های مجلس نشانگر تنزل جایگاه ایران از تولیدکننده سوم گاز جهان به رتبه چهارم پس از ایاالت متحده، روسیه و چین است. همچنین رشد قابل ملاحظه تولید گاز ترکمنستان، عربستان و عراق از دیگر تحولات مهم تأثیرگذار بر آینده صادرات گاز ایران در منطقه و جهان دربلندمدت خواهد بود. با توجه به تصویر ارائه شده از آینده بازارهای انرژی جهان در بلندمدت، بخش انرژی به ویژه صنعت نفت و گاز ایران با فرصتهای ارزشمند و همزمان تهدیدات جدی مواجه خواهد شد که شایسته تأمل و توجه ازسوی سیاستگذاران کلان انرژی کشور به منظور اتخاذ راهبردهای صحیح، کارآمد و به هنگام است.
متن کامل این گزارش و نتایج به دست آمده از آن را اینجا بخوانید.
