۱۷ اکتبر ۲۰۲۵، عکس از نویسنده: مریگاکشی دیکسیت -تصویر هنری از Huayracursor jaguensis. -خورخه بلانکو
اسکلت تقریباً کاملی از یکی از قدیمی‌ترین گونه‌های دایناسور جهان در آرژانتین کشف شده است.این کشف در ارتفاعات کوه‌های آند در شمال غربی آرژانتین، در ارتفاع چالش‌برانگیز ۳۰۰۰ متری (۹۸۴۲ فوت) انجام شد.
طبق گفته آژانس تحقیقاتی CONICET آرژانتین، استخوان‌های فسیل‌شده متعلق به خزنده کوچک گردن‌دراز به نام Huayracursor Jaguensis هستند.بقایای فسیل‌شده به‌طور قابل‌توجهی کامل هستند، از جمله جمجمه، ستون فقرات کامل و اندام‌های جلویی و عقبی تقریباً سالم.
این دایناسور نشان‌دهنده عضوی از تبار Sauropodomorpha است که در اوایل انشعاب خود قرار گرفته است.انتظار می‌رود این کشف اطلاعات کلیدی برای مطالعات در مورد تکامل دایناسورها، به‌ویژه چگونگی شروع ویژگی‌های شاخص افزایش جرم بدن و کشیدگی گردن، ارائه دهد.
محققان در مقاله تحقیقاتی نوشتند: «این کشف یکی از قدیمی‌ترین شواهد افزایش جرم بدن و کشیدگی گردن در Sauropodomorpha اولیه را ارائه می‌دهد.»
آگوستین مارتینلی، یکی از نویسندگان این مطالعه، تخمین زده است که این دایناسور بین ۲۳۰ تا ۲۲۵ میلیون سال پیش روی زمین پرسه می‌زد.این بازه زمانی، یعنی پایان دوره تریاس، اولین ظهور دایناسورها و اجداد پستانداران را نشان می‌دهد. این امر هوآیراکورسور را در میان قدیمی‌ترین دایناسورهای یافت شده قرار می‌دهد.
هوآیراکورسور متعلق به دودمان دایناسورهای گیاهخواری است که بعداً به ساروپودهای عظیم‌الجثه و گردن‌دراز تکامل یافتند.با این حال، این جد اولیه جثه کوچکی داشت. محققان خاطرنشان کردند که یک هوآیراکورسور جاگوئنسیس بالغ تنها حدود دو متر (۶.۵ فوت) طول داشته است. وزن آن تقریباً ۱۸ کیلوگرم (۴۰ پوند) بوده است.
کشف هوآیراکورسور جاگوئنسیس داستان چگونگی پیدایش گردن‌های بلند معروف دایناسورهای ساروپود را تغییر می‌دهد.پیش از این، دیرینه‌شناسان تصور می‌کردند که اجداد اولیه این غول‌ها – که به عنوان ساروپودومورف شناخته می‌شوند – همگی کوچک و گردن کوتاه بوده‌اند و تنها میلیون‌ها سال بعد به آرامی شروع به تکامل اندازه عظیم خود کرده‌اند.
هوایراکسور این الگو را می‌شکند. اگرچه یک ساروپودومورف بالغ تنها حدود دو متر طول داشت، اما از سایر ساروپودومورف‌های هم‌زیست با آن (حدود یک متر طول) بزرگتر بود.
به طور خاص، این موجود در حال حاضر افزایش طول استخوان‌های گردن خود را نشان می‌دهد، صفتی که مشخصه غول‌های بعدی مانند برونتوزاروس و پاتاگوتایتان (که می‌توانستند به بیش از ۳۵ متر و ۷۰ تن برسند) است.
به گفته هچن‌لایتنر، وجود هوایراکسور نشان می‌دهد که ویژگی‌های کلیدی افزایش اندازه بدن و کشیدگی گردن در آن زمان از قبل مشهود بوده است.
این نشان می‌دهد که این صفت از ابتدای تاریخ تکامل دودمان ساروپودومورف‌ها با خویشاوندان کوچکتر همزیستی داشته است.محققان در این مطالعه توضیح دادند: «در مقایسه با همتایان کارنیایی خود که عموماً کوچک و گردن کوتاهی دارند، هوآیراکورسور بزرگتر است و کشیدگی اولیه مهره‌های گردنی خود را نشان می‌دهد که نشان‌دهنده وضعیت متوسطی از نظر اندازه و کشیدگی گردن بین ساروپودومورف‌های شناخته شده کارنیایی و نوریایی است.»
این فسیل از سایت کِبرادا سانتو دومینگو در حوضه شمالی پرکوردیلرا، واقع در کوه‌های دورافتاده آند در استان لا ریوخا، شمال غربی آرژانتین، کشف شد.این سایت در سازند سانتو دومینگو همچنین مجموعه‌ای از چندین حیوان تریاس دیگر را در خود جای داده است که آن را به مکانی کلیدی برای مطالعه حیات در آن دوره تبدیل می‌کند.
این یافته‌ها در ۱۵ اکتبر در مجله نیچر منتشر شد.
