کپی رایت عکس AP/مارتین مایسنر -نوشته یورونیوز گرین – یک معدنچی در معدن زغال سنگ پروسپر-هانیل در بوتروپ، آلمان، در ماه مه ۲۰۱۸ در زیر زمین کار می‌کند.۰۸/۰۵/۲۰۲۵ –
طبق آخرین گزارش سالانه آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، انتشار متان از معادن زغال سنگ اتحادیه اروپا برای اولین بار کاهش یافته است.این منطقه اولین منطقه ای است که پس از تصویب قانون متان در سال گذشته، رسماً این منبع اصلی آلودگی را محدود کرده است. انتشار متان معادن زغال سنگ در سال ۲۰۲۴ در مقایسه با سال ۲۰۲۳، ۸ درصد کاهش یافت.اما این گاز گلخانه‌ای – که مسئول حدود ۳۰ درصد از افزایش دمای جهانی از زمان انقلاب صنعتی است – همچنان یک مشکل بزرگ در اروپا و سراسر جهان است.
طبق گزارش ردیاب جهانی متان ۲۰۲۵ آژانس بین‌المللی انرژی، تولید بی‌سابقه نفت، گاز و زغال سنگ، میزان انتشار سالانه را بالاتر از ۱۲۰ میلیون تن (Mt) نگه داشته است. تحلیلگران برای اولین بار چاه‌ها و معادن متروکه را نیز در نظر گرفتند و دریافتند که این منابع در سال ۲۰۲۴ حدود ۸ میلیون تن در انتشار گازهای گلخانه‌ای نقش داشته‌اند.
اروپا چگونه انتشار متان را مهار کرده است؟
مقررات متان اتحادیه اروپا اولین مقررات جهانی بود که آستانه‌ای را برای میزان انتشار معادن زیرزمینی فعال و همچنین معادن زیرزمینی متروکه و بسته تعیین کرد.این قانون صنعت سوخت‌های فسیلی را مجبور می‌کند تا الزامات اندازه‌گیری، گزارش‌دهی و تأیید را رعایت کند؛ ممنوعیت شعله‌ور کردن و تخلیه گاز به صورت روتین؛ تعیین دستورالعمل‌های تشخیص و تعمیر نشتی (LDAR) برای تمام تأسیسات نفت و گاز؛ و محدود کردن تخلیه گاز در معادن زغال سنگ حرارتی.
دکتر سابینا آسان، تحلیلگر متان در اندیشکده انرژی جهانی امبر، می‌گوید: «سال ۲۰۲۵ سالی محوری برای کاهش متان است، چرا که با اجرایی شدن مقررات متان اتحادیه اروپا برای بخش انرژی، انتشار گازهای معادن زغال سنگ برای اولین بار کاهش می‌یابد.»
این مقررات جدید همچنین تصریح می‌کند که تا سال ۲۰۲۷، واردکنندگان باید نشان دهند که انرژی فسیلی وارداتی الزامات یکسانی را برآورده می‌کند.
دکتر آسان می‌افزاید: «با اطمینان از اینکه همه سوخت‌های فسیلی استانداردهای متان یکسانی را رعایت می‌کنند، این مقررات زمینه رقابت برابری را بین واردکنندگان و تولیدکنندگان داخلی ایجاد می‌کند و تأثیر مقررات را بسیار فراتر از معادن زغال سنگ اروپا گسترش می‌دهد.»
این موضوع قابل توجه است، زیرا بیشتر انتشار متان از سوخت‌های فسیلی مورد استفاده در اروپا به واردات وابسته است.طبق نظر ردیاب آژانس بین‌المللی انرژی، در سال ۲۰۲۴، انتشار متان از زنجیره تأمین واردات نفت، گاز و زغال‌سنگ حدود ۶ میلیون تن بود – تقریباً چهار برابر آنچه اروپا در بخش سوخت‌های فسیلی خود منتشر می‌کند.حدود ۵۵ درصد از انتشار متان سوخت‌های فسیلی که در اروپا رخ می‌دهد، از بخش نفت و گاز، عمدتاً از عملیات پایین‌دستی ناشی می‌شود. ۴۵ درصد از معادن زغال‌سنگ، عمدتاً در لهستان و اوکراین، ناشی می‌شود.عملیات بالادستی نفت و گاز مسئول اکثر انتشارها در رومانی و بریتانیا هستند. طبق این گزارش، نروژ و هلند کمترین شدت بالادستی را در جهان دارند، در حالی که اکثر کشورهای دیگر منطقه نزدیک به میانگین جهانی عمل می‌کنند.
معادن زیرزمینی متروکه چگونه متان منتشر می‌کنند؟
معادن زیرزمینی متروکه منبع قابل توجه و نادیده گرفته شده‌ای از انتشار متان هستند.گاز متان زمانی تولید می‌شود که مواد آلی به زغال سنگ تبدیل می‌شوند و در زیر این لایه‌های زغال سنگ دفن می‌شوند. وقتی معدنکاری مسیری را به سطح زمین ایجاد می‌کند، بخش زیادی از متان آزاد می‌شود. اگر این مسیر مسدود نشود، این انتشار می‌تواند برای دهه‌ها پس از متروکه شدن معدن ادامه یابد.
در سطح جهانی، آژانس بین‌المللی انرژی تخمین می‌زند که معادن زغال سنگ متروکه در سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۵ میلیون تن متان منتشر کرده‌اند و چاه‌های نفت و گاز متروکه کمی بیش از ۳ میلیون تن متان آزاد کرده‌اند. این منابع روی هم رفته چهارمین تولیدکننده بزرگ متان سوخت فسیلی در جهان خواهند بود – پس از چین، ایالات متحده و روسیه و پیش از ایران، ترکمنستان و هند.
از آنجایی که بیشتر انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از معادن و چاه‌هایی است که اخیراً متروکه شده‌اند، اقدام به موقع بسیار مهم است، آژانس بین‌المللی انرژی اصرار دارد. گزینه‌ها شامل مسدود کردن و نظارت بر چاه‌هایی است که دیگر استفاده نمی‌شوند، آب‌بندی معادن زغال سنگ متروکه و هدایت جریان متان برای استفاده از انرژی است.در مجموع، بخش انرژی – شامل نفت، گاز طبیعی، زغال سنگ و انرژی زیستی – بیش از ۳۵ درصد از انتشار متان ناشی از فعالیت‌های انسانی را تشکیل می‌دهد.
آژانس بین‌المللی انرژی خاطرنشان می‌کند که بخش‌های کشاورزی و زباله نیز منابع اصلی انتشار متان هستند، اما تأمین سوخت فسیلی بیشترین پتانسیل را برای کاهش فوری انتشار متان ارائه می‌دهد.
