به نقل از ایران
حدیث حدادی
خبرنگار
محمدصادق خیاطیان، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی از افزایش 50 هزار میلیارد تومانی سرمایه این صندوق با تصویب هیأت وزیران خبر داد. مأموریت این صندوق که زیر نظر ریاست جمهوری فعالیت می‌کند، تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، کاربردی کردن دانش و دستاوردهای پژوهشی و تکمیل زنجیره «از ایده تا بازار» است که با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان انجام می‌شود.
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «ایران» عنوان کرد: معمولاً مخاطبین صندوق نوآوری و شکوفایی که شرکت‌های دانش بنیان هستند، همواره این دغدغه را دارند که دولت از آنها حمایت کند. یکی از محورهای حمایتی بحث منابع مالی است که در اغلب کشورها با توجه به اینکه حوزه‌های فناوری با جوانان و نخبگان فعالیت می‌کند، ریسک‌پذیری بالایی دارد. از همین رو دولت‌ها یک نهاد تخصصی تأمین مالی برای حمایت از این گونه فعالیت‌ها پیش‌بینی می‌کنند. در کشور ما نیز از سال 89 به صورت رسمی در قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان موضوع ایجاد یک نهاد تخصصی تأمین مالی در حوزه دانش بنیان به نام صندوق نوآوری شکوفایی پیش‌بینی شد. سرمایه‌ای که در این قانون به عنوان یکی از منابع اصلی در نظر گرفته شد، ۳ هزار میلیارد تومان بود. علاوه بر آن، پیش‌بینی شد سالانه نیم درصد از بودجه عمومی به صندوق شکوفایی اختصاص پیدا کند تا بتواند در بخش تسهیلات و سرمایه‌گذاری تأمین مالی کند.
محمدصادق خیاطیان افزود: بعد از تصویب قانون و تصویب آیین‌نامه‌های مربوطه حدوداً از سال ۹۲ به صورت رسمی و جدی صندوق شروع به کار کرد که ظرف دو تا سه سال منابع خوبی به آن تزریق شد به طوری که حدود 2 هزار میلیارد تومان نقدینگی وارد صندوق نوآوری و شکوفایی شد. این امر همزمان با رشد شرکت‌های دانش‌بنیان بود، به طوری که بعد از تصویب قانون۵۰ شرکت دانش بنیان به تأیید رسیدند و هر سال نیز این تعداد افزایش پیدا کرد. در حال حاضر بیش از ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان مجوز تأیید دارند و فعالیت می‌کنند.
وی تأکید کرد: سرمایه صندوق تا سال ۱۴۰۰ همان 3 هزار میلیارد تومان بود، در حالی که تعداد شرکت‌ها و نیاز و تقاضا برای حوزه تأمین مالی دانش بنیان روز به روز بیشتر می‌شد. برای برطرف کردن چنین مشکلی باید یک منبع دولتی پایدار در نظر گرفته می‌شد تا این حوزه تقویت شود. بنابراین در قانون جهش تولید دانش بنیان سال ۱۴۰۱ در مجلس، منابع خوبی برای این حوزه در نظر گرفته شد.
شرکت‌های دانش بنیان برگ برنده دولت‌ها
خیاطیان بیان کرد: با توجه به مزایایی که شرکت‌های دانش بنیان دارند، دولت‌ها آنها را برگ برنده خود می‌دانند، زیرا این شرکت‌ها در زمینه ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از خام‌فروشی خلق ثروت می‌کنند. همچنین این بخش درخصوص حفظ و نگهداشت و حتی بازگشت نخبگان دانش بنیان نیز ارزش بالایی دارند. به طوری که در چند سال اخیر نخبگان زیادی که در سایر کشورهای اروپایی و امریکایی مشغول به تحصیل بودند را به کشور باز گردانده و در همین شرکت‌های دانش بنیان مشغول فعالیت شدند. عوارضی که خام فروشی و صادرات مواد خام برای کشور دارد بر کسی پوشیده نیست و برای اینکه ارزش افزوده کشور افزایش پیدا کند، مقرر شد هزینه آن عوارض به حوزه دانش بنیان تخصیص داده شود. این منابع پایدار در قانون بودجه سنواتی و در برنامه توسعه هفتم در نظر گرفته شد که براساس آن مقرر شد ۵۰ درصد از آن منابع مستقیم به صندوق شکوفایی اختصاص پیدا کند. او اضافه کرد: در سال گذشته توانستیم تأییدیه افزایش سرمایه به ۱۰ هزار میلیارد تومان را در یک مرحله بگیریم که تخصیص هم یافت. در این زمینه تنها سرمایه افزایش پیدا کرد و منابع تغییری نکرد. امسال نیز با ظرفیت‌های قانونی که در نظر گرفته شده هیأت وزیران با افزایش ۵۰ هزار میلیارد تومانی سرمایه صندوق موافقت کردند. این خبر برای اکوسیستم دانش بنیان خبر خوبی است که سرمایه این صندوق با حضور دولت چهاردهم افزایش چشمگیری داشته است.
وی تأکید کرد: از لحاظ تخصیص منابع، با توجه به جریان منابعی که در حال حاضر در کشور وجود دارد، پیش‌بینی می‌کنیم که ظرف سه سال بتوانیم به این ۵۰ هزار میلیارد تومان دست یابیم. البته این رقم سرمایه صندوق به معنای اینکه در حال حاضر 50 هزار میلیارد تومان نقدینگی داریم نیست بلکه به این معنا است که گنجایش جذب سرمایه افزایش یافته و در سه سال آینده این مبلغ تخصیص داده می‌شود. همچنین اگرچه این امر خبر خوبی برای دانش بنیان است اما همچنان معتقدیم که نیاز خیلی بیشتر از اینها است. از همین رو صندوق نوآوری این پول را به اهرم تبدیل کرده و در اختیار شبکه بانکی قرار داده تا بانک‌ها مبلغی به آن اضافه کرده و به صورت تسهیلات در اختیار شرکت‌های دانش بنیان قرار دهند. با همین ساز و کار تاکنون بیش از ۸۱ هزار میلیارد تومان خدمات مالی به شرکت‌ها ارائه داده‌ایم.
افزایش 5 هزار میلیارد تومانی تسهیلات دانش بنیان‌ها
خیاطیان گفت: از ابتدای دولت چهاردهم تاکنون حدود ۲۳ هزار میلیارد تومان خدمات را به شرکت‌های دانش بنیان ارائه کرده‌ایم که بیش از 13 هزار میلیارد تومان آن تسهیلات بوده است. در حالی که در سال گذشته خدمات تسهیلاتی به این شرکت‌ها تنها حدود 8 هزار میلیارد تومان بوده است. این امر نشان دهنده آن است که ظرفیت صندوق افزایش داشته که منجر به رشد سایر خدمات نیز شده است.
وی افزود: در واقع وظیفه اصلی دانش بنیان‌ها توسعه فناوری است که براساس اولویت‌بندی که صورت گرفته در حال حاضر برخی از این شرکت‌ها روی هوش مصنوعی فعالیت می‌کنند. یکی از بخش‌های مهم این حوزه منابع انسانی است که در این بخش ایران رتبه هفتم در دنیا را دارد. مسأله دیگری که امروز همه با آن سر و کار داریم، موضوع ناترازی انرژی است که ما به عنوان یک اولویت در صندوق قرار داده‌ایم و در این زمینه اقداماتی همچون ایجاد موتورهای جدید برای کولرهای آبی که مصرف برق پایینی دارند و ایجاد نیروگاه‌های تجدیدپذیر و ساخت تجهیزات مربوط به آنها را انجام داده‌ایم. از سوی دیگر با همکاری وزارت نیرو در حوزه آب و محیط زیست نیز موضوعاتی را پیگیری می‌کنیم که نیازمند فناوری است.
خیاطیان یکی دیگر از حوزه‌های اولویت‌دار برای صندوق را حوزه سلامت دانست و عنوان کرد: بخش انسولین و پلاسما تقریباً سالانه حدود ۲۰۰ میلیون دلار ارزبری برای کشور دارد که با همکاری معاونت علمی، سازمان غذا و دارو، سازمان برنامه و بودجه این دو دارو را در محصول قرار داده و از شرکت‌های دانش بنیان دعوت به همکاری کردیم و اتفاق خیلی خوبی افتاد. ظرفیت‌های خوبی شناسایی شد و پیش‌بینی می‌کنیم ظرف دو تا سه سال آینده تا 90 درصد، کشور در این زمینه بی‌نیاز شود.
