11-11-1403- اقتصاد سرآمد
گروه انرژی-فاطمه کریمی- بهره‌گیری از انرژی خورشیدی، بادی و دریا در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از مسئولان برای تولید برق قرار گرفته است که در این میان استان‌های نوار ساحلی جنوب کشور، بیشترین ظرفیت را دارا هستند. در کشورمان منبع اصلی تأمین انرژی استفاده از انرژی‌های فسیلی و تجدیدناپذیر مثل نفت، گاز و گازوئیل است، اما در استان‌های جنوبی به علت آب‌وهوای خاص و وسعت زیاد، یکی از استان‌های مستعد کشور برای استقرار سامانه‌های خورشیدی است.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، اهمیت استراتژیک تنگه‌هرمز با توجه به عبور حجم بالا و غیرقابل جایگزین حامل‌های انرژی از آن، غیرقابل انکار است. این منطقه با توجه به عرض کم مناطق قابل کشتیرانی در این تنگه که چیزی حدود ۳کیلومتر برای هریک از خطوط رفت‌وبرگشت است و از میان جزیره‌های ایرانی می‌گذرد، اهمیت تسلط بر این منطقه را دوچندان می‌کند.
انرژی جزر و مد معمولاً توسط سامانه‌هایی شبیه سدهای هیدرولیکی معمولی مهار می‌شود و به این ترتیب در هنگام بالا آمدن آب مخازنی در ساحل پرشده و آبی که در آن به دام افتاده است در هنگام پایین رفتن تراز آب از دریاچه‌های سد عبور داده می‌شود و توربین‌های آبی را برای تولید برق می‌چرخاند و با توجه به ظرفیت‌های موجود در استان‌های جنوبی کشور در طول سواحل جنوبی به‌کارگیری انرژی‌های نو و ساخت نیروگاه‌های جزر و مدی در دستور کار مسئولان قرار گرفته است.
استفاده از انرژی‌های نو در سواحل خلیج‌فارس
استفاده از انرژی‌های نو با توجه به وجود سواحل خلیج‌فارس لازم و ضروری است و از این رو در راستای اجرای طرح‌های تحقیقاتی و به منظور استفاده از انرژی‌های نو و بهره‌گیری از علوم جدید و پتانسیل‌ها و قابلیت‌های ویژه هرمزگان، اعتبارات لازم به این امر اختصاص داده شده و تفاهم‌نامه‌های مربوط به امضا رسیده است. انرژی امواج عمدتاً ناشی از تأثیر باد روی سطح دریاست. باد، خود حالت خاصی از انرژی خورشیدی است که به‌عنوان منبع انرژی پاک و تجدیدپذیر می‌تواند نقش مهمی در تأمین نیازهای روزافزون انرژی جهان ایفا کند و فناوری تولید انرژی از امواج شامل تهیه انرژی از موج و تبدیل آن به انرژی الکتریکی از طریق تبدیل اولیه، تبدیل با واسطه، تولید و انتقال انرژی است.
مطالعات اولیه نشان داده است دسترسی آسان و عدم ایجاد آلودگی در محیط‌زیست از جمله مزیت‌های استفاده از انرژی موج است و چنانچه نیروگاه موج در کشور راه اندازی شود، به ازای هر مگاوات نیروگاه موجی، ۱۰ تا ۱۵فرصت شغلی ایجاد می‌شود و امید است با حمایت دولت و مجلس شورای اسلامی، سهم منابع تجدیدپذیر در تولید انرژی کشور افزایش یابد. در میان انرژی‌های نوظهور و سبز، انرژی بادی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و در سال‌های اخیر به دلایل مختلف از جمله کاهش منابع و آلودگی زیست‌محیطی مواد قابل احتراق فسیلی، سرمایه‌گذاری‌ها و در نتیجه پیشرفت‌های زیادی در مورد استفاده از انرژی باد صورت گرفته است. انرژی باد غالباً در دسترس بوده و هیچ نوع آلودگی بر جای نمی‌گذارد و می‌تواند از نظر اقتصادی نیز در بلندمدت قابل مقایسه با سایر منابع انرژی شود، بنابراین تولید انرژی از باد با استفاده از تکنولوژی پیشرفته و در ابعاد بزرگ لازم و ضروری است.
در خلیج‌فارس و دریای عمان مطالعاتی از سوی ایران و کشورهای حاشیه‌ای انجام شده و در ایران به بررسی سرعت باد در ۲۰نقطه در خلیج‌فارس برای یافتن کاندیداهای مناسب برای احداث مزارع بادی فراساحلی پرداخته شده است؛ مسئله‌ای که باید عملیاتی شود و در راستای آن گام برداشت. انرژی حاصل از جریانات دریایی کمتر مورد بررسی قرار گرفته است و حتی در برخی منابع معتبر انرژی‌های تجدیدپذیر، از این منبع به‌عنوان منبع انرژی نام برده نشده است. استحصال انرژی از این طریق نیز نسبت به بقیه منابع جدیدتر است و تنها می‌توان به یک یا دو نمونه که در عمل ساخته شده است اشاره کرد؛ به‌طور مثال این فناوری را می‌توان در مناطقی که سرعت جریان جذر و مد بالاست یا در مناطقی که جریانات پایدار اقیانوسی سرعت قابل قبولی دارند، نصب کرد.
اهمیت جایگاه ایران در توسعه دریامحور
در همین حال رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق ایران با تاکید بر اینکه بانکرینگ و خدمات دریایی و بندری، ظرفیت ویژه‌ای برای توسعه دریامحور است، گفت: باید فضای لازم و کافی به سرمایه‌گذاران داده شود و شرایط مطلوب برای فعالیت بخش خصوصی به منظور تحقق توسعه دریامحور و رونق اقتصاد ایران، فراهم شود.
آرش نجفی در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان بنادر و دریانوردی، با اشاره به اینکه کشور ما دارای یکی از ویژه‌ترین جایگاه‌های جغرافیایی و ژئوپلیتیک دنیا و در یک موقعیت بی‌نظیر از نظر جغرافیای سیاسی قرار گرفته است، اظهار داشت: این مسئله با توجه نوار ساحلی طولانی در شمال و جنوب کشور، مزیت‌های فراوانی برای اقتصاد ایران به دنبال دارد و تحقق آن نیازمند توجه هرچه بیشتر است. وی با تاکید بر اینکه اقتصاد دریامحور، مسئله بسیار مهمی است که باید با توجه به ظرفیت‌های دریایی و جغرافیایی ایران به صورت ویژه مدنظر قرار گیرد، عنوان کرد: با توجه به موقعیت سوق‌الجیشی و ظرفیت فراوانی که سواحل کشور در شمال و جنوب دارند و همچنین موقعیت بی‌نظیر ایران در خلیج فارس، دریای عمان و دریای هند باید بتوانیم به نحو مطلوب از ظرفیت‌های دریایی و بندری کشور استفاده کنیم و زمینه‌ساز پویایی و رونق اقتصاد کشور شویم.
ظرفیت انرژی خورشیدی در نوار ساحلی کشور
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق ایران با بیان اینکه باید بتوانیم از ظرفیت‌های اقتصادی حوزه بانکرینگ و انرژی خورشیدی به نحو ویژه در نوار ساحلی جنوبی و شمالی کشور استفاده کنیم، گفت: باید به تجربه موفق کشوری مانند امارات در حوزه اقتصاد دریامحور توجه کنیم و ببینیم آن‌ها طی سالیان گذشته، چه مسیری را طی کرده‌اند و چه پیشرفت‌هایی در حوزه بانکرینگ، خدمات دریایی و بندری، توسعه اسکله‌ها و…داشته اند و چه درآمد سرشاری را برای کشور خود ایجاد کرده‌اند.
نجفی با اشاره به اینکه اگر مایل هستیم در حوزه بانکرینگ، اقتصاد خود را پویا کنیم و از درآمدهای سرشاری که این حوزه می‌تواند برای کشور به ارمغان آورد، بهره‌مند شویم، عنوان کرد: باید زیرساخت‌های لازم در بنادر کشور از جمله تجهیزات دریایی و بندری، اسکله‌ها، مخازن، سیلوها، جرثقیل‌ها و…را ایجاد و شرایط را برای فعالیت بخش خصوصی فراهم کنیم.
ایجاد فضای مناسب برای بخش خصوصی
نجفی با تاکید بر اینکه باید فضای فعالیت را به بخش خصوصی دهیم و شرایط فعالیت را برای این بخش و فعالان اقتصادی در بنادر شمالی و جنوبی کشور فراهم کنیم، اظهار داشت: در حوزه تامین سرمایه و سوخت باید شرایط مطلوب را برای بخش خصوصی فراهم کنیم تا از ظرفیت این بخش در اقتصاد کشور به‌خوبی بهره‌مند شویم و بتوانیم با همکاری سازمان بنادر و دریانوردی و بخش خصوصی در راستای شکوفایی و تحقق اقتصاد دریامحور، گام برداریم. رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق ایران ادامه داد: این یک فرآیند مهندسی ارزش و مهندسی بازار است و باید به‌درستی طراحی شود و اگر خدمات دریایی و بندری و خدمات بانکرینگ را به‌خوبی طراحی و مدل‌سازی کنیم به‌طور حتم شاهد استقبال هرچه بیشتر سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و بخش خصوصی خواهیم بود و ماحصل آن درآمدزایی، ارزآوری، پیشرفت و مهندسی هرچه بهتر و بیشتر فروش است.
