هوش مصنوعی وماهواره های جاسوسی جنگ سرد برای یافتن قنات های زیرزمینی باستانی

اندی کوربلی -20 سپتامبر 2024-اعتبار – نظریج بولاوکا و همکاران.

باستان شناسان فنی اسپانیایی با استفاده از هوش مصنوعی کانال های آبیاری باستانی را در مناطق بیابانی در سراسر جهان شناسایی کرده اند.این هوش مصنوعی آموزش دیده بود که عکس‌های ماهواره‌ای جاسوسی قدیمی را که در طول جنگ سرد گرفته شده بود، بکارگیرد و به دنبال شواهدی از قنات‌های زیرزمینی باشد که آب را از ارتفاعات یا کوه‌ها به دشت‌ها منتقل می‌کردند.

برخلاف قنات نمادین رومی روی زمین، این قنات‌ها ، حاوی کانال‌هایی بودند که در زیر زمین حفر شده بودند که توسط یک سری شفت‌های عمودی سوراخ‌شده بودند تا جریان هوا و تعمیر و نگهداری را فراهم کنند. قرار گرفتن در زیر زمین مانع از خشک شدن آنها در آفتاب بیابان می شد.

مجموعه ای از قنات ها در ایران در سال 2016 در میراث جهانی یونسکو گنجانده شد و برخی دیگر در انتظار ثبت نام در جای دیگری هستند. این نوآوری های جذاب به صورت بین فرهنگی در شمال آفریقا، آمریکای جنوبی، چین و آسیای مرکزی یافت می شود.

اولین قنات‌هایی که توسط هوش مصنوعی مورد بررسی قرار گرفته‌اند ممکن است 3000 سال پیش حفر شده باشند، و اگر یکی درست در کنار محورهای دسترسی قرار نگیرد، یافتن و شناسایی آنها بسیار دشوار است.

هکتور اورنگو از مؤسسه باستان شناسی کلاسیک کاتالان در اسپانیا که رهبری این مطالعه را بر عهده داشت، به نیوساینتیست گفت: «این سیستم ها بسیار نوآورانه بودند. آنها به مردم اجازه دادند در مناطقی زندگی کنند که قبلاً غیرقابل تصور بود.

ماهواره‌های جاسوسی جنگ سرد ایالات متحده از مناطق وسیعی از جهان برای سرویس‌های اطلاعاتی عکس‌برداری کردند و اورنگو و همکاران هوش مصنوعی خود را برای بررسی نشانه‌هایی از قنات‌ها در خاورمیانه و شمال آفریقا که بین سال‌های 1959 تا 1986 توسط ماهواره HEXAGON گرفته شده بود، آموزش دادند.

هوش مصنوعی بر روی تصاویر ماهواره ای از قنات های شناخته شده برای باستان شناسان، مانند قنات های ریسانی، مراکش، منطقه میوند افغانستان و دشت داغ گرگان در ایران آموزش دیده است.

هوش مصنوعی حدس هایی را در مورد محل قرارگیری قنات به تیم ارائه کرد و در 88 درصد از این موارد، به درستی حدس زد. از میان این اکتشافات، هوش مصنوعی قادر بود کل طول قنات را در 62 درصد مواقع شناسایی کند.

هوش مصنوعی تازه آموزش دیده باید آماده بررسی عکس‌ها برای قنات‌های کشف‌نشده در سراسر این مناطق باشد – روشی که به‌طور غیرمعمولی کارآمدتر و ایمن‌تر از استفاده از نقشه برداران انسانی است.