20-3-1403
در حالی که معاونت علمی ریاست‌جمهوری در سیاست‌گذاری جدید خود حذف برخی از مجوزها را با هدف توسعه اکوسیستم نوآوری کشور، اجرایی کرده است؛ ولی برخی از بازیگران این اکوسیستم مانند کارخانه‌های نوآوری همچنان با چالش اثبات هویت خود به مشتریان خود که تیم‌های فناور و دانش‌بنیان هستند، مواجهند.
به گزارش ایسنا، فعالان عرصه نوآوری و فناوری جهت انجام فعالیت‌های قانونی و اعتماد مشتریان، نیاز به اخذ مجوز از نهادهای متعددی دارند تا بتوانند توانمندی‌های خود را به طرف متقاضی به اثبات برسانند. از جمله مهمترین این مجوزها می‌توان به مجوزها و حمایت‌های معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری: دانش‌بنیان، شرکت خلاق، مجوز مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صنعت و معدن: اینماد (نماد اعتماد الکترونیکی)، مجوزهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: نشان ملی ثبت، کد شامد، عضویت در انجمن صنفی کارفرمایی کسب و کارهای مجازی و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای اشاره کرد.
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، نهاد دولتی است که برنامه‌های حمایتی برای شرکت‌های دانش بنیان و خلاق و فناور را تدوین می‌کند که این حمایت‌ها در قالب دو قانون در ابتدا قانون «حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات» در سال ۱۳۸۹ و پس از آن قانون جهش تولید دانش‌بنیان تبیین می‌شود.
شرکت‌ها، مراکز و کارخانه‌های نوآوری که بتوانند مجوزهای لازم را اخذ کنند، مشمول دریافت حمایت‌ها و تسهیلات از این نهاد می‌شوند.
اینماد یا نماد اعتماد الکترونیک یک تاییدیه برای فروشگاه‌های اینترنتی است که توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صنعت و معدن اعطا می‌شود. به عبارتی دیگر هر فروشگاه یا شرکتی که محصولات خود را به صورت آنلاین به فروش می‌رساند، برای پرداخت وجه به یک درگاه بانکی متصل می‌شوند.
نماد اعتماد الکترونیکی نیز به منظور احراز هویت صاحب کسب و کارهای اینترنتی و محل فعالیت آن اعطا می‌شود. در واقع اینماد تضمین کننده قانونی بودن فعالیت‌های یک وب‌سایت تجاری است و در صورت تخطی مالک سایت از قوانین موجود، امکان شکایت به مرکز توسعه تجارت الکترونیک به صورت آنلاین در سایت اینماد وجود دارد.
نشان ملی ثبت یکی از مجوزهایی است که توسط مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر می‌شود. هدف آن احراز هویت صاحب هر نوع سامانه‌ای است که امکان قرار دادن محتوای دیجیتال در آن وجود داشته باشد.
این در حالی است که در سیاست‌گذاری جدید معاونت علمی ریاست‌جمهوری، درصدد حذف برخی از این مجوزها است و محمدجواد صدری مهر، دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور این اقدام را در راستای توسعه اکوسیستم نوآوری کشور بیان می‌کند.
صدری‌مهر حذف مجوزها از کارخانه‌ها و شتابدهنده‌ها و مراکز نوآوری را از اقدامات معاونت علمی برای توسعه زیست‌بوم فناوری کشور عنوان می‌کند و می‌گوید: ما به بخش‌های دولتی تاکید کردیم که هر کسی که می‌خواهد در حوزه‌های فناوری و شتابدهنده‌ها و کارخانه‌های نوآوری فعالیت کند، نیاز به مجوز ندارد.
دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور اضافه می‌کند: از سوی دیگر برای این مجموعه‌ها، گواهی صلاحیت تعریف کردیم. این گواهی بر مبنای فعالیت‌هایی است که در گذشته در این مراکز اجرایی شده است. این گواهی صلاحیت بر اساس ارزیابی فعالیت‌های گذشته این مراکز است.
صدری مهر، دلیل حذف صدور مجوزها را چنین توجیه می‌کند: در گذشته ۵۰۰ شتابدهنده ایجاد شده بود که حمایت‌هایی را از معاونت علمی دریافت می‌کردند و در بررسی‌های صدور گواهی تایید صلاحیت به ۴۰ شتابدهنده رسیدیم و این شتابدهنده‌ها توانستند گواهی تایید صلاحیت را دریافت کنند و حمایت از این شتابدهنده‌ها بیش از ۱۰ برابر شده است.
وی همچنین گفت: هدف ما این است که مجموعه‌هایی که در این حوزه سابقه خوبی دارند، رشد کنند و از این طریق کارخانه‌های نوآوری، شتابدهنده‌ها و مراکز نوآوری در صورت دریافت گواهی تایید صلاحیت، عنوان «دانش‌بنیانی» به آنها اضافه خواهد شد.
این در حالی است که چالش مراکزی مانند کارخانه‌های نوآوری همچنان پابرجاست، آنها معتقدند حذف یک طرفه مجوزها موجب شده است که این مراکز با بحران تایید هویت‌شان برای مشتریان خود که همان تیم‌های فناور و شرکت‌های خلاق و دانش‌بنیان هستند، مواجه شوند.
راهی برای کمک به شرکت‌های هوش مصنوعی
سولماز شهباز، مدیر کارخانه نوآوری کارانو در گفت‌وگو با ایسنا، حوزه فعالیت این کارخانه نوآوری را حوزه‌های عمومی دانست و گفت: فعالیت این کارخانه از سال ۱۳۹۹ علی‌رغم آنکه عمومی بود، ولی از سال گذشته تمرکز ما بر حوزه هوش مصنوعی بوده و بر این اساس در حال حاضر ۳ تیم در حوزه هوش مصنوعی در این کارخانه مستقر شده‌اند.
وی با اشاره به دستاوردهای این تیم‌ها، توضیح داد: یکی از تیم‌ها با استفاده از هوش مصنوعی روشی را برای تشخیص فساد گیاهان و گل‌ها ارائه داده است، به این صورت که تصویری از گیاه دریافت و در برنامه توسعه داده شده، آپلود می‌شود و این نرم‌افزار با استفاده از هوش مصنوعی، تحلیلی از وضعیت گیاه به کاربر ارائه می‌دهد.
مدیر کارخانه نوآوری کارانو اضافه کرد: به عنوان نمونه این نرم‌افزار مبتنی بر هوش مصنوعی به کاربر اعلام می‌کند که گیاه در کدام یک از عناصر خاکی دچار فقر شده است.
وی اضافه کرد: پلتفرم هوش مصنوعی دیگری توسعه داده شده است که برای شرکت‌ها و صاحبان کسب و کار فرآیند بازاریابی و فروش را انجام می‌دهد، به این صورت که با جستجو در تمام پلتفرم‌ها، خدمات مارکتینگ را پیدا و برای کاربر ارسال می‌کند.
شهبازی با بیان اینکه یک تیم که اکنون به یک شرکت تولیدکننده تبدیل شده است، در حوزه صنایع غذایی فعال است، افزود: این شرکت در حوزه تولید غذای حیوانات خانگی فعالیت دارد.
وی تاکید کرد: این کارخانه در یک فضای ۳۵۰۰ متری در استان اردبیل است و در کنار آن ۶ سوله ۱۵۰ متری برای تیم‌های نوآور بالغ ایجاد شده است، خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۲ به میزان یک میلیارد تومان بر روی طرح‌ها سرمایه‌گذاری کردیم و حجم کل سرمایه‌گذاری‌های ما بالغ بر ۱۰ میلیارد تومان می‌شود. این سرمایه‌گذاری‌ها برای فرآیند «شتاب‌دهی»، «پیش شتاب‌دهی» و «تجاری‌سازی» بوده است.
مدیر کارخانه نوآوری کارانو تاکید کرد: در زمینه ایجاد خط تولید حدود ۱۷ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کردیم. این سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه‌های تجهیز خط تولید، تامین نیروی انسانی و تهیه مواد اولیه خط تولید بوده است. این سرمایه‌گذاری در قبال دریافت بخشی از سهام و یا دریافت درصدی از فروش و یا مشارکت مدنی بوده است.
مجوزها پاشنه آشیل توسعه فعالیت‌های فناورانه
شهبازی، به بخشی از چالش‌های کارخانه‌های نوآوری اشاره کرد و گفت: اخذ مجوزهای مورد نیاز برای فعالیت در قالب کارخانه‌های نوآوری از چالش‌های مهم ما بوده است. تا زمانی که ما مجوزهای لازم را نداشته باشیم، به طور رسمی شناخته نمی‌شویم و از سوی دیگر تیم‌های نوآوری و فناور ترجیح می‌دهند با کارخانه‌های نوآوری همکاری داشته باشند که مجوزهای لازم را اخذ کرده باشند.
وی با بیان اینکه در زمینه اخذ این مجوزها با معاونت علمی با چالش‌هایی مواجه بودیم، خاطر نشان کرد: ما از طریق وزارت کار به راحتی مجوزهای لازم را دریافت کردیم، ولی برای دریافت مجوزها از سوی معاونت علمی با چالش‌هایی مواجه شدیم؛ چرا که در ابتدا از سوی معاونت علمی اعلام شد که مجوزهای لازم را صادر می‌کنند، ولی بعدها اعلام کردند صدور مجوزها لغو شده و دیگر از سوی این نهاد مجوزی صادر نمی‌شود.
شهبازی ادامه داد: این حالی بود که این سؤال مطرح می‌شد که اگر کارخانه‌های نوآوری مجوز نداشته باشند، چگونه می‌توانند با معاونت علمی و یا با تیم‌ها و شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان در ارتباط باشند و چالش‌هایی در این زمینه داشتیم.
مدیر این کارخانه نوآوری با بیان اینکه کارخانه نوآوری کارانو در داخل شهرک صنعتی مستقر شده است، افزود: معاونت علمی این شرایط را به عنوان یک امتیاز منفی تلقی کرده بود و ما را منع کرده بود و مجوزها را برای ما صادر نمی‌کرد؛ چون ما در داخل شهرک صنعتی مستقر بودیم. به ما اعلام شده است که این کارخانه یا باید در حاشیه شهر باشد و یا خارج از شهرک‌های صنعتی.
