13-8-1402
رابطه صنعت و دانشگاه اشاره به سازوکارهایی نظام‌مند دارد که ارتباط میان عرصه علمی و آکادمیک را با عرصه عملی و صنایع تسهیل و تقویت می‌کند. دانشگاه‌ها باید استعدادهای جامعه را با رویکردی کاربردی، آموزش و پرورش و در اختیار صنایع قرار دهند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، دنیای امروز دنیای آموزش و پژوهش و ارتباط آن‌ها با صنعت و جامعه است. پیوند دانشگاه و صنعت یکی از شناخته‌شده‌ترین راه‌های رسیدن به توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده، به‌گونه‌ای که توسعه جوامع سخت به چندوچون پیوند میان این دو نهاد وابسته شده است. به سخن دیگر، دستیابی به توسعه ملی، توجه به همبستگی بخش صنعت و دانشگاه‌ها را ایجاب می‌کند. ضرورت همبستگی میان صنعت و دانشگاه، برآمده از نیازهای دوسویه و لزوم سرعت‌بخشی به فرآیند توسعه است.
در سال‌های اخیر انگیزه دانشگاه‌های مختلف جهت توسعه تمرکز از تحقیق و توسعه محض به سمت توسعه علوم کاربردی و ورود به دنیای کسب‌وکار افزایش یافته است. بسیاری از دانشگاه‌های بزرگ اقدام به توسعه برنامه‌های انتقال فناوری کرده‌اند که نتیجه آن، توسعه مراکز رشد فناوری و ارتباط نزدیک با پارک‌های فناوری بوده است. پیشرفت این برنامه‌ها موجب شده است تا ارتباط نزدیک‌تری میان دانشگاه‌ها و صنایع مختلف برقرار شود. به این ترتیب دانشگاه‌ها می‌توانند نقش فعال‌تری در اقتصاد کشورها ایفا کنند.
دانشگاه تأمین‌کننده نیروی انسانی متخصص مورد نیاز در سطح عالی است و از سوی دیگر بسیاری از توانایی‌های علمی، تحقیقاتی و آزمایشگاهی در دانشگاه‌ها مستقر هستند. به این معنی که دو پیش‌شرط اساسی توسعه صنعتی کشور در دانشگاه تعریف شده است، همچنین صنعت نیز به عنوان بازوی اجرایی دانشگاه‌ها در تبدیل دانش به فناوری و توسعه نوآوری و کارآفرینی در نظر گرفته می‌شود.
توسعه ارتباط صنعت با دانشگاه بستر برای ورود دانشجویان به صنعت را پیگیری می‌کند
بابک بهفروز، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و رئیس اداره ارتباط با صنعت دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان در خصوص بررسی چالش‌های ارتباط صنعت با دانشگاه به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: سازمان ارتباط با صنعت دو وظیفه کلی دارد که در گام نخست ایجاد ارتباط بین صنعت و دانشگاه در حوزه انجام طرح‌های دانشگاهی مدنظر است و در ادامه توسعه ارتباط صنعت با دانشگاه در راستای ایجاد بستر برای ورود دانشجویان به صنعت را پیگیری می‌کند. در حوزه ارتباط دانشگاه با صنعت بزرگترین چالش نبود زبان مشترک بین این دو حوزه است به زبان گویاتر دانشجو در بدو ورود به صنعت به واسطه تحصیلات آکادمیک در دانشگاه زمان زیادی صرف می‌کند تا با فضای عملی در بازار کار آشنا شود.
وی با اشاره به ایجاد «طرح پویش» در دانشگاه آزاد اصفهان می‌افزاید: دانشگاه آزاد اسلامی در استان اصفهان جهت رفع چالش‌های موجود در ارتباط دانشگاه با صنعت طی برنامه‌ریزی‌های انجام شده طرحی با عنوان «طرح پویش» را اجرا می‌کند که این طرح در راستای اشتغال همزمان با تحصیل حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. دانشگاه با توجه به نیازهای صنعت، اطلاع‌رسانی جامعی در دانشگاه انجام داده است که این اقدام جذب دانشجویان در مراکز صنعتی، تولیدی و خدماتی را به همراه دارد، همچنین واحد صنعتی هزینه‌های تحصیل دانشجویان را برعهده می‌گیرد.
بهفروز درباره مزایای ارتباط صنعت و دانشگاه تصریح می‌کند: دانشجویان در زمان تحصیل با فضای اشتغال و بازار کار نیز آشنا می‌شوند و با آموختن زبان صنعت وارد صنایع می‌شوند و می‌توانند پس از تحصیل در همان واحد مشغول به کار شوند، همچنین واحدهای صنعتی ابتدا با صرف یک هزینه مناسب، دانش لازم را به واسطه دانشجو در دسترس خود قرار می‌دهند و پس از آن نیز از نیروی کار آموزش‌دیده و متخصص استفاده خواهند کرد.
طرح‌های «پایش»، «پویش»، «رویش» در جهت تجاری‌سازی علم در دانشگاه‌ها
وی با توجه به تجاری‌سازی تولیدات علمی کشور اسلامی ایران اضافه می‌کند: تمرکز دانشگاه در دهه‌های اخیر بر پژوهش‌ها بوده و متأسفانه در راستای افزایش رتبه دانشگاه در حوزه‌های بین‌المللی تمام تحقیقات متمرکز بر موضوعات کم‌کاربرد است. بر این اساس دانشگاه آزاد در طی جلسات متعدد سه طرح «پایش»، «پویش»، «رویش» را پایه‌گذاری کرده است. سامانه «پژوهشیار» در راستای تعریف پایان‌نامه‌ها در نظام‌های موضوعی استان‌ها راه‌اندازی شد تا در ادامه موجب رفع مشکلات توسط این پایان‌نامه‌ها و تجاری‌سازی دانش دانشگاه شود.
رئیس اداره ارتباط با صنعت دانشگاه آزاد استان اصفهان در راستای علل فاصله پژوهش‌ها در رفع مسائل کشور ادامه می‌دهد: تلاش برای توسعه موضوعاتی از جمله مهندسی معکوس و بومی‌سازی دانش خیلی از موانع را برطرف خواهد کرد. به‌طور کلی در طول چندسال اخیر صنعت به دلیل نبود موفقیت طرح‌های دانشگاهی به مراکز علمی، اعتماد حداکثری را نداشته است و موضوع دیگر نداشتن توجه به مشاغل خدماتی در حوزه صنعتی در دانشگاه‌ها است. متأسفانه در شرایطی قرار داریم که بسیاری از دانشگاه‌ها صرفاً آموزش‌های آکادمیک را پوشش می‌دهد و خروجی‌های صنعتی را در نظر نمی‌گیرند.
وی خاطرنشان می‌کند: نهاد خاصی در جهت حمایت و بهبود ارتباط دانشگاه با صنعت نیست و همه مراکز و نهادها در جایگاه خود باید با همراهی و همگامی یکدیگر به حل موضوعات و چالش‌ها بپردازند و باید در تلاش برای درگیری بیشتر نهاد دانشگاه و صنعت باشیم.
«دستیار فناوری» در تسهیل فرآیند اشتغال پذیری دانشجویان مؤثر است
مسعود حسن‌زاده، رئیس اداره حمایت از پژوهش و فناوری دانشگاه جامع علمی‌کاربردی استان اصفهان در خصوص بررسی چالش‌های ارتباط صنعت با دانشگاه با بیان اینکه دغدغه رفع نیاز صنایع و تربیت نیروی ماهر در حوزه‌های مهارتی شامل صنعت، خدمات، فرهنگ و هنر و کشاورزی، یکی از دلایل اصلی ایجاد دانشگاه علمی کاربردی بوده است به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: امروزه صنایع داخل کشور جهت رفع نیاز جامعه، همچنین برای رقابت با محصولات جهانی نیاز به جذب دانش‌آموختگان ماهر و خلاق دارد. در این راستا اقدامات خوبی از جمله طرح «دستیار فناوری» مطرح شده است که در حال اجراست.
مقالات زمانی ارزشمند است که رفع نیازهای مرتبط با حوزه‌های صنعت، خدمات، کشاورزی و فرهنگ و هنر را به دنبال داشته باشد
وی در راستای حمایت از ارتباط صنعت با دانشگاه تصریح می‌کند: ارتباط دانشگاه با صنایع، حمایت‌های مادی و معنوی نهادهای مربوطه را می‌طلبد و توسعه مراکز نوآوری، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری به عنوان واسط ارتباطی و آشنا با دانشگاه و صنعت از مهم‌ترین نهادها برای ایجاد موتور محرک ورود دانش به صنایع هستند. می‌توانیم با تقویت حمایت معاونت پژوهشی در ساختار وزارت عتف و معاونت علم و فناوری نهاد ریاست‌جمهوری در این زمینه شاهد گستردگی ارتباط صنعت با دانشگاه باشیم؛ همان‌گونه که در سال‌های اخیر، توجه به ایجاد مراکز نوآوری تخصصی، مراکز رشد و خانه‌های خلاق در اولویت حوزه‌ی پژوهش و فناوری قرار گرفته است.
وی در شرح طرح «دستیار فناوری» می‌افزاید: دانشجو در دوران تحصیل خود برای تکمیل فرآیند واحدهای کارآموزی و کارورزی به شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری مراجعه و این دوره را در این شرکت‌ها سپری می‌کند. این فرآیند به شکل بسیار مؤثری، سطح اشتغال‌پذیری دانش‌آموختگان را بالا برده و تمایل شرکت‌ها برای جذب این گروه دانشجویان را افزایش می‌دهد.
حسن‌زاده ادامه می‌دهد: طرح «دستیار فناوری» طرح بسیار مؤثر در مهارت‌ورزی و آشنایی دانشجویان با صنایع بوده است و در صورتی که این فرآیند بتواند در سال‌های آینده با دقت و گستردگی بیشتر اجرا شود، موجب افزایش اقبال دانشجویان خواهد شد. این طرح می‌تواند در به‌کارگیری دانش عملی و تسهیل فرآیند اشتغال‌پذیری دانشجویان مفید واقع شود.
رئیس اداره حمایت از پژوهش و فناوری دانشگاه جامع علمی کاربردی استان اصفهان خاطرنشان می‌کند: خوشبختانه مسئولان تصمیم‌ساز در این حوزه به این جمع بندی رسیده‌اند که تعداد مقالات به تنهایی و به عنوان عامل اصلی نمی‌تواند دلیلی بر ارتقا و امتیازدهی به اساتید دانشگاه و دانشجویان باشد. تا زمانی که دانشگاه‌ها در فکر افزایش کمیت مقالات توسط اساتید و دانشجویان باشند و همواره مقالات بدون توجه به سطوح کاربرد و نیاز ارائه شود، نمی‌توان انتظار داشت که فاصله بین دانشگاه و صنعت رو به کاهش باشد. سالانه در دانشگاه‌ها صدها مقاله نگارش می‌شود، اما هیچ پیوستی در راستای رفع مشکلات جاری و پیش رو به همراه ندارد.
وی با تاکید بر اینکه که مقالات باید با لحاظ چالش‌ها مفید واقع شوند، می‌گوید: در دانشگاه‌های برتر جهان اساتید برجسته در طول حیات علمی به صورت اندک اقدام به انتشار مقاله می‌کنند و سایر زمان خود را صرف به‌کارگیری دانش در راستای نیاز جامعه خود می‌کنند.
به گزارش ایمنا، در مجموع می‌توان این‌گونه استنباط کرد که تقویت رابطه صنعت و دانشگاه از عوامل مهم در پیشرفت هر کشور است. این در حالی است که در ایران با وجود توان بالقوه بالا این ارتباط با اندازه کافی وجود ندارد. به عبارت دیگر محیط و بستر لازم برای استعدادهای کشور فراهم نشده است و جامعه علمی و صنعتی کشور پژوهشگرمحور نیست. از یک‌سو دانشگاه‌ها مهارت‌های علمی و عملی را آنگونه که شایسته است در اختیار دانشجویان قرار نمی‌دهند، از سوی دیگر صاحبان صنایع و مالکان شرکت‌ها نیز روی خوشی به پژوهشگران نشان نمی‌دهند و استقبالی از آن‌ها نمی‌شود. به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر با توجه به اینکه دانشگاه‌ها تصمیمات جدی در این زمینه اتخاذ کرده‌اند، شاید این مانع بزرگی پیش‌روی دانشجویان حذف شود.
