نواوری در مدیریت پایدار پسماند

تهیه و تدوین : گروه تحقیق موسسه  دانش و نوآوری کیا – اسفند ماه ۱۴۰۰

بخش اول – مقدمه و هدف

برخی از انسانهای خوش بین بر این عقیده اند که هر تهدیدی در خود برای انسانها یک فرصت ایجاد می کند . در مورد موضوع گرمایش جهانی و پیامد های آن هم همین عقیده را دارند و معتقد هستند که به بشریت آکاهی ای را می دهد تا به اشتباهات جدی مسیر تمدن خودن بیندیشد و اقدام کند .

بر مبنای همین اعتقاد و نیز الزامات متعدد انسانی و قانونی تفکر در مورد نیاز های تحقیق  و توسعه و نوآوری در مورد اکوسیستم های نوآوری، اهمیت خاصی یافته اند . اگرچه برای مقابله با این الزامات هستند افراد قدرتمند و صاحبان سرمایه که در همان مسیر های قبلی گام بر می دارند و از ایجاد کسب و کارهای مبتنی بر زیست بومهای طبیعی و سازگار با طبیعت جلوگیری می نمایند .

سازگاری زیست محیطی و پایداری آن در هر نوع فعالیت بشری اکنون یک الزام است و برای پیشبرد اقتصاد دایره ای مدیریت پسماند در همه ابعاد از کارخانه ها تا شهر ها را در بر می گیرد .  اعتقاد به این موضوع و ایجاد اکوسیستم های نوآوری به عنوان ابزار پیشران می تواند به کاهش اثرات مخرب کمک کند.

شواهد بسیاری برای این امر موجود است . تحقیقات مقایسه ای شاهد این است که  توسعه اکوسیستم‌های نوآوری نقش اصلی را در این اثر بخشی بازی می‌کنند. در این راستا نتایج یک مطالعه موردی ارایه می شود .

همکاری در یک اکوسیستم نوآوری با حداقل زباله: مطالعه موردی خوشه کنف چک – جیندریچ اسپیکا

https://www.emerald.com –ISSN: 1746-8809تاریخ انتشار مقاله: 3 ژانویه 2022 مجله بین المللی بازارهای نوظهور

هدف

بررسی ادبیات موضوع نشان می‌دهد که اکوسیستم‌های نوآوری فعالیت نوآوری را تسریع می‌کنند، اما مطالعات تجربی مطالعات موردی کافی با تمرکز بر استراتژی کسب‌وکار حداقل ضایعات به عنوان یکی از جنبه‌های اقتصاد دایره‌ای ارائه نکرده‌اند. اشکال مختلفی از تعامل بین اعضا در اکوسیستم های نوآوری رخ می دهد که سطح همکاری را تعیین می کند. هدف این مقاله نشان دادن ساختار و اشکال همکاری در یک اکوسیستم نوآوری با استفاده از خوشه کنف چک (CHC) و محیط اطراف آن و پیشنهاد جهت‌های تحقیقاتی در زمینه تعامل بین اعضا در یک اکوسیستم نوآوری است. اگرچه کنف با تولید و توزیع مواد مخدر مرتبط است، اما گیاهی همه کاره است که از استراتژی کسب و کار حداقل ضایعات حمایت می کند.

این تحقیق بر اساس یک بخش نظری از مرور ادبیات مقالات علمی عمده در مورد اکوسیستم‌های نوآوری از سال 2016 تا 2021 است. مطالعه موردی CHC و اکوسیستم کنف بر اساس تحقیقات کیفی در قالب تحلیل محتوایی از مأموریت است. اعضای خوشه علاوه بر تحلیل محتوا، از روش مقیاس‌بندی چند بعدی کلاسیک و تحلیل خوشه‌ای سلسله مراتبی برای آشکارسازی اصناف اکولوژیکی استفاده شد.

یافته ها

مطالعه موردی رابطه خاص بین خوشه و اکوسیستم را برجسته کرد. خوشه مرزهای اکوسیستم را تعیین نمی کند، اما اکوسیستم ، سیستم بسیار گسترده تری از همکاری و تعامل بین سازمان ها است. خوشه‌ها پس از وجود یک اکوسیستم برای یک زمان خاص برای هماهنگ کردن همکاری و اطلاعات بین سازمان‌ها و ذینفعان پدیدار می‌شوند. تجزیه و تحلیل CHC نقش ویژه سازمان های غیرانتفاعی (NPOs) را در اکوسیستم نوآوری نشان داد. سازمان‌های غیر دولتی در زنجیره ارزش فعالیت‌های اولیه را انجام نمی‌دهند، اما فعالیت‌های حمایتی را از طریق شبکه‌سازی هماهنگ، انتشار اطلاعات در مورد نوآوری، افزایش آگاهی و آموزش ذینفعان انجام می‌دهند. در مقایسه با اکوسیستم های طبیعی، اکوسیستم های نوآوری معمولاً با شکل های بالاتری از همکاری بین اعضا مشخص می شوند.

محدودیت ها / مفاهیم تحقیق

یک فرصت هیجان انگیز برای تحقیق در مورد اکوسیستم های نوآوری، کسب و کارهای اکولوژیکی برگرفته از اکوسیستم های طبیعی است که شناسایی آنها می تواند به تعیین مرزهای اکوسیستم های نوآوری کمک کند. یک فرصت برای تحقیقات بیشتر، مقایسه خوشه‌های مبتنی بر NPO و دولت‌محور است که نقش اصلی را در توسعه اکوسیستم‌های نوآوری بازی می‌کنند. با توجه به تعمیم‌پذیری مشکل‌دار مطالعه موردی به کل تولید کشاورزی، یک چالش جستجو برای مدل‌های کسب‌وکار حداقل ضایعات در کشاورزی است که با ماهیت بیولوژیکی تولید مشخص می‌شود.

اصالت/ارزش

مطالعات نظری و تجربی هنوز اکوسیستم های نوآوری را در زمینه حداقل زباله به میزان کافی در نظر نگرفته اند. این مقاله بر اساس مطالعات علمی قبلی با تمرکز بر اکوسیستم های نوآوری است و برای اولین بار، نقش NPO ها را در اکوسیستم نوآوری مورد بحث قرار می دهد. مطالعه موردی CHC یک مدل تجاری مناسب با حداقل زباله را به ادبیات هنوز بسیار کمیاب در مورد اکوسیستم‌های نوآوری پایدار اضافه می‌کند. این مقاله هدف و اشکال همکاری در یک اکوسیستم نوآوری را مورد بحث قرار می دهد، مکملی از نقش ها را در خوشه نوآوری شناسایی می کند و رابطه متقابل بین خوشه و اکوسیستم را توصیف می کند. بحث در مورد رهبر اکوسیستم در اکوسیستم نوآوری مبتنی بر خوشه، تفاوت‌های بین اکوسیستم‌های علوم زیستی چک، لهستان و آلمان را نشان می‌دهد.

در پایان این مقدمه باید اشاره شود که موضوع تولید پسماند امری لامحاله است ولی تلاش برای کاهش و مدیریت آن ار تولید تا بازیافت  با مدیریت نوآوری و نیز تکیه به نوآوری در مدیریت پسماند رویکرد الزامی می باشد .

بخش دوم – نمونه های فناوری نوآورانه در مدیریت پسماند

https://www.bigrentz.com/blog/smart-waste-management

هشت فن آوری نوآورانه مدیریت زباله هوشمند

توسط: BigRentz, Inc. در 15 اکتبر 2021

انتظار می‌رود تا سال 2050، میزان زباله‌های جهانی به 4 میلیارد تن برسد، که دو برابر سال 2016 خواهد بود. این افزایش به افزایش سریع جمعیت شهری و افزایش فرهنگ مصرف در چند دهه گذشته بازمی‌گردد، که هیچکدام به این زودی‌ها کاهش نمی‌یابند. . برای کاهش فشاری که این امر بر محیط زیست و خدمات جمع آوری زباله وارد می کند، جوامع در سراسر جهان به فناوری ها و راه حل های هوشمند مدیریت زباله روی آورده اند.

مدیریت هوشمند زباله چیست؟

مدیریت هوشمند زباله به هر سیستمی اطلاق می شود که از فناوری برای کارآمدتر، مقرون به صرفه تر و سازگارتر با محیط زیست جمع آوری زباله استفاده می کند. بیشتر این سیستم‌ها مجهز به اینترنت اشیا (IoT) هستند، یک فناوری نظارتی که داده‌های بی‌درنگ را جمع‌آوری و ردیابی می‌کند تا به جمع‌آوری زباله‌ها بهینه شود و نوآوری‌های آینده را تحریک کند.

چرا مدیریت هوشمند زباله مهم است؟

طبق گزارش آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA)، تقریباً 75٪ از جریان زباله در ایالات متحده قابل بازیافت است، اما فقط حدود 30٪ از مواد قابل بازیافت در واقع بازیافت می شوند. با در نظر گرفتن اینکه انسان ها سالانه بیش از 2 میلیارد تن زباله تولید می کنند، این زباله های غیرضروری زیادی است که به محل های دفن زباله و آبراه های جهان ختم می شود.

مشکل زباله های جهان به این زودی ها از بین نمی رود و سیستم های مدیریت زباله سنتی برای مقابله با زباله های اضافی تولید شده توسط جمعیت رو به رشد مجهز نیستند. برای کمک به پر کردن شکاف، جوامع باید از فناوری‌های مدیریت زباله هوشمند استفاده کنند که کارایی را افزایش می‌دهد، هزینه‌های جمع‌آوری را کاهش می‌دهد و زباله‌های بیشتری را از محل‌های دفن زباله دور می‌کند.

هشت فن آوری نوآورانه که مدیریت ضایعات را متحول می کند

اولین قدم برای ایجاد سیستم‌های مدیریت زباله کارآمد و پایدار، یادگیری این است که چرا سیستم‌های فعلی ما درست و به اندازه کافی کار نمی‌کنند. فناوری‌های زیر تجزیه و تحلیل داده‌های اینترنت اشیا را با راه‌حل‌های مدرن ترکیب می‌کنند تا به شناسایی چالش‌ها و بهبود هرچه بیشتر کمک کنند.

1. سطل زباله هوشمند

وقتی مردم به حال خود رها می شوند، همیشه به خود زحمت نمی دهند زباله های خود را در سطل های زباله یا بازیافت مناسب دسته بندی کنند. شرکت لهستانی Bin-e برای کمک به مرتب‌سازی  بازیافت، یک سطل زباله هوشمند طراحی کرده است که از تشخیص اشیا مبتنی بر هوش مصنوعی برای مرتب‌سازی خودکار مواد قابل بازیافت در محفظه‌های جداگانه استفاده می‌کند. پس از مرتب سازی، دستگاه زباله ها را فشرده می کند و میزان پر بودن هر سطل را بررسی می کند.

سطل‌های زباله هوشمند خطای انسانی را از فرآیند دسته‌بندی اولیه حذف می‌کند و پردازش مواد را برای تأسیسات بازیافت سریع‌تر و آسان‌تر می‌کند. این امرمی تواند هزینه های مدیریت زباله را تا 80 درصد کاهش دهد و کارایی کارکنان را به شدت بهبود بخشد.

2. حسگرهای سطح زباله

خانه ها و کسب و کار ها در سراسر کشور برای دفع زباله های خود به خدمات جمع آوری زباله متکی هستند. خدمات هفتگی چندین دهه است که وجود دارد، اما همیشه کارآمدترین گزینه نیستند.

برای کمک به به حداقل رساندن سفرهای غیرضروری به و از محل های دفن زباله، شرکت ها و جوامع می توانند حسگرهای سطح زباله را در سطل های زباله با هر اندازه ای نصب کنند. این دستگاه‌ها داده‌ها را در سطوح پر جمع‌آوری و ذخیره می‌کنند و به سرویس‌های جمع‌آوری اجازه می‌دهند پیش‌بینی کنند که هر چند وقت یک‌بار باید سطل‌ها تخلیه شوند. این امر همچنین به جلوگیری از سرریز شدن ظروف عمومی و آلودگی محیط اطراف کمک می کند.

3. ربات های بازیافت هوش مصنوعی

مراکز بازیافت نقش مهمی در کاهش میزان زباله هایی که هر ساله به محل های دفن زباله و آبراه ها ختم می شود، ایفا می کنند. با این حال، کاهش نیروی کار در طول همه‌گیری کووید-19 باعث شده است که بسیاری از مراکز با مشکل مواجه شوند. خوشبختانه، ربات‌های بازیافتی که با هوش مصنوعی (AI) کار می‌کنند، می‌توانند به برداشتن بخشی از سستی کمک کنند.

این ربات‌ها برای شناسایی دقیق و دسته‌بندی مواد قابل بازیافت، افزایش کارایی و کاهش نیاز به نیروی انسانی طراحی شده‌اند. این نه تنها باعث صرفه جویی در هزینه های مراکز بازیافت در طول زمان می شود، بلکه به منحرف کردن موادی که در غیر این صورت به محل های دفن زباله ختم می شوند نیز کمک می کند.

4. مکانیسم های توزین کامیون زباله

مانند سنسورهای سطح زباله، مکانیسم‌های توزین نصب شده در کامیون‌های زباله می‌تواند به پیش‌بینی سطح پر شدن و کاهش سفرهای جمع‌آوری کمک کند. آنها این کار را با اندازه‌گیری و ذخیره وزن ظروف زباله انجام می‌دهند، سپس از داده‌ها برای پیش‌بینی سطح پر شدن در طول زمان استفاده می‌کنند. شهرها می‌توانند از این فناوری برای پیش‌بینی دقیق‌تر تعداد دفعات ارسال کامیون‌های خود به بیرون و کاهش هزینه‌های جمع‌آوری سالانه استفاده کنند.

5. لوله های زباله پنوماتیک

با افزایش جمعیت در مناطق شهری، نیاز به راه حل های مدیریت زباله که بتواند مقادیر فزاینده ای زباله را در خود جای دهد، افزایش می یابد. برخی از شهرها با نصب سطل های دفع زباله پنوماتیک که به یک سری لوله های زیرزمینی متصل می شوند، این چالش را انجام می دهند. زباله‌ها از طریق لوله‌ها به یک کارخانه جمع‌آوری زباله می‌روند، جایی که می‌توان آن‌ها را دسته‌بندی کرد یا دور برد. این سیستم نیاز به جمع آوری زباله های سنتی را از بین می برد، هزینه های انرژی را کاهش می دهد و راندمان کلی را افزایش می دهد.

6. کمپرسورهای زباله با انرژی خورشیدی

در تلاش برای افزایش کارایی جمع‌آوری و کاهش رفت و آمد به زباله‌دان، سازنده Ecube Labs یک فشرده‌کننده زباله با انرژی خورشیدی ایجاد کرد که می‌تواند تا پنج برابر بیشتر از سطل‌های زباله سنتی را در خود جای دهد. این ماشین‌ها زباله‌ها را در حین انباشته شدن برای افزایش ظرفیت فشرده می‌کنند و برای کمک به ساده‌سازی فرآیند جمع‌آوری، داده‌ها را در زمان‌های پر شدن جمع‌آوری و ارسال می‌کنند.

7. کیوسک زباله الکترونیکی

زباله های الکترونیکی که به طور نامناسب دفع می شوند می توانند هم برای انسان و هم برای محیط زیست مضر باشند. خوشبختانه، بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها برنامه‌های بازیافت زباله‌های الکترونیکی را آغاز کرده‌اند که دستگاه‌های الکترونیکی قدیمی را می‌پذیرند – و حتی هزینه آن را به شما بازپرداخت می‌کنند.

ecoATM، یک شرکت بازیافت هوشمند، با ایجاد خطی از کیوسک های بازیافت زباله های الکترونیکی که به شما امکان می دهد وسایل الکترونیکی خود را با پول نقد در محل مبادله کنید، این ایده را یک قدم جلوتر برد. در حالی که آنها همیشه برای دستگاه هایی که شکسته یا از بین رفته اند پول نقد ارائه نمی کنند، تلفن ها، تبلت ها و پخش کننده های MP3 را در هر شرایطی می پذیرند و اطمینان حاصل می کنند که آنها به درستی بازیافت می شوند.

8. بازیافت برنامه ها

تفکیک زباله های آلوده یکی از بزرگترین چالش های مراکز بازیافت است. در تلاش برای محدود کردن ورود مواد غیرقابل بازیافت به این مراکز، سازمان‌ها اپلیکیشن‌هایی مانند RecycleNation و iRecycle را منتشر کرده‌اند که بازیافت را برای افراد آسان‌تر می‌کند. این برنامه‌ها اطلاعاتی در مورد نرخ بازیافت و مکان‌های مرکز در اختیار کاربران قرار می‌دهند و فهرست جامعی از مواد به کاربران کمک می‌کند تا تعیین کنند کدام اقلام قابل بازیافت هستند.

در این راستا شهرهای آینده نگر در حال پیاده سازی راه حل های زباله هوشمند می باشند . شهرهای سراسر جهان در حال اجرای راه حل های هوشمند مدیریت زباله هستند تا به صرفه جویی در هزینه و کاهش اثرات زیست محیطی آنها کمک کند. شهرهای هوشمند زیر نمونه های برجسته ای از این فناوری ها را در عمل ارائه می دهند.

سانفرانسیسکو، کالیفرنیا

سانفرانسیسکو هر ساله حدود 80 درصد زباله های خود را از محل های دفن زباله بازیافت می کند و یکی از بالاترین نرخ های بازیافت را در ایالات متحده دارد که این شهر تا حدی از طریق مشارکت با Recology، یک شرکت جمع آوری زباله، به این امر دست یافته است. Recology  بیست میلیون دلار برای ارتقای امکانات خود سرمایه‌گذاری کرد و ناوگانی از ربات‌های مرتب‌سازی را برای مرتب‌سازی سریع و دقیق مواد قابل بازیافت نصب کرد.این روبات‌ها مجموعه‌ای از وظایف را انجام می‌دهند، از جمله جداسازی آلاینده‌ها، بازیابی مواد قابل بازیافت از دست رفته توسط مرتب‌کننده‌های سنتی و دسته‌بندی پلاستیک‌های سیاهی که مرتب‌کننده‌های نوری نمی‌توانند آن‌ها را در بسته عدل‌های پلاستیکی مخلوط شناسایی کنند. این نه تنها تضمین می کند که بیشتر مواد سانفرانسیسکو به درستی بازیافت می شوند، بلکه کیفیت و قابلیت فروش عدل های پلاستیکی را افزایش می دهد.

سونگدو، کره جنوبی

سونگدو، کره جنوبی یکی از اولین شهرهایی بود که سیستم مدیریت زباله بدون کامیون را اجرا کرد. این کار با نصب سطل‌های متصل به یک سری لوله‌های زباله‌های پنوماتیک زیرزمینی که زباله‌ها را به یک مرکز پردازش زباله منتقل می‌کنند، به این مهم دست یافت، جایی که زباله‌ها به طور خودکار دسته‌بندی می‌شوند و یا بازیافت، دفن یا سوزانده می‌شوند تا انرژی تولید کنند.

سیستم Songdo اولین سیستمی بود که با اتصال هر ساختمان در شهر به سیستم لوله های زیرزمینی، نیاز به کامیون های جمع آوری را از بین برد. این نه تنها انتشار کربن را کاهش داد، بلکه باعث صرفه جویی در هزینه های شهر نیز شد. تا سال 2014، این سیستم تنها به هفت کارگر برای کار نیاز داشت.

امستردام. هلند

آمستردام یکی از آگاه ترین شهرهای جهان به محیط زیست است. پایتخت هلند به عنوان بخشی از هدف خود برای کاهش انتشار CO2 تا 95 درصد تا سال 2050، تصمیم گرفت تا سیستم جمع آوری زباله های عمومی خود را با فناوری هوشمند ارتقا دهد. در سال 2014، شهر مکانیسم های توزین را به برخی از کامیون های جمع آوری کننده خود اضافه کرد و سنسورهای سطح پرکننده را در سطل های زباله عمومی نصب کرد. سپس از داده ها برای ایجاد برنامه های جمع آوری زباله کارآمدتر و مقرون به صرفه تر استفاده کرد.

در سال 2020، محققان MIT و موسسه AMS از راه حل بالقوه ای برای پاکسازی انبوه زباله هایی که هنوز کانال های تاریخی آمستردام را پوشانده اند، رونمایی کردند. مفهوم طرح آنها، جریان‌های زباله، شامل نصب زباله‌دان‌های شناور در کانال‌هایی است که می‌توانند توسط قایق‌های خودران جمع‌آوری و بازگردانده شوند. اگر پروژه موفق باشد، این سیستم نیاز به جمع‌آوری زباله در مناطق تاریخی را از بین می‌برد و جایگزینی با انرژی کارآمدتر ارائه می‌کند.

اگر می‌خواهید در روش دفع زباله‌ها در جهان تفاوت ایجاد کنید، حسگرهایی را به زباله‌دان‌های خود اضافه کنید، یک برنامه بازیافت را دانلود کنید یا از مدیریت بهتر زباله در جامعه خود حمایت کنید. در حالی که این فناوری‌ها در مقیاس جهانی پیاده‌سازی نشده‌اند، آن‌ها پایه و اساس آینده‌ای را ایجاد می‌کنند که در هزینه‌های جوامع صرفه‌جویی می‌کند و زباله‌ها را از محل‌های دفن زباله دور نگه می‌دارد.

بخش سوم – دیدگاه جامع و سیستمی به مدیریت پسماند

https://www.worldbank.org/en/news/immersive-story/2018/09/20/what-a-waste-an-updated-look-into-the-future-of-solid-waste-management

20 سپتامبر 2018 – بانک جهانی

نگاهی به روز شده به آینده مدیریت زباله جامد

اسراف نکن، کمتربخواه  ضرب‌المثلی قدیمی است که امروزه بسیار صادق است، زیرا رهبران جهانی و جوامع محلی به طور فزاینده‌ای خواستار اصلاح  «فرهنگ مصرف‌کننده» هستند. اما فراتر از افراد و خانوارها، زباله همچنین نشان دهنده چالش گسترده تری است که بر سلامت و معیشت انسان، محیط زیست و رفاه تأثیر می گذارد.

مدیریت پسماند جامد یک موضوع جهانی است که برای تک تک افراد جهان اهمیت دارد. و با توجه به اینکه بیش از 90 درصد زباله ها به طور آشکار در کشورهای کم درآمد دفن یا سوزانده می شوند، این افراد فقیر و آسیب پذیر هستند که به طور نامتناسبی تحت تأثیر قرار می گیرند.

در سال‌های اخیر، رانش زمین زباله‌ها، خانه‌ها و مردم را زیر انبوه زباله‌ها مدفون کرده است. و این فقیرترین افراد هستند که اغلب در نزدیکی زباله‌دان‌ها زندگی می‌کنند و سیستم بازیافت شهر خود را از طریق جمع‌آوری زباله کمک می‌دهند و  نیز  آنها را در معرض پیامدهای جدی سلامتی قرار می‌دهند.

سامح وهبا، مدیر بانک جهانی گفت: «ضایعات و مدیریت نادرست آن اقیانوس‌های جهان را آلوده می‌کند، زه‌کشی‌ها را مسدود می‌کند و باعث سیل، انتقال بیماری‌ها، افزایش مشکلات تنفسی ناشی از سوزاندن، آسیب رساندن به حیواناتی که ناآگاهانه زباله مصرف می‌کنند و بر توسعه اقتصادی از جمله گردشگری تأثیر می‌گذارد».  و مدیریت آن برای توسعه شهری و سرزمینی، مدیریت ریسک بلایا و تاب آوری الزامی است.

گازهای گلخانه ای ناشی از زباله ها نیز یکی از عوامل کلیدی تغییرات آب و هوایی هستند. در سال 2016، 5 درصد از انتشار گازهای گلخانه ای جهانی از مدیریت زباله های جامد، به استثنای حمل و نقل، تولید شده است.

مدیریت زباله‌های جامد کار همه است

Ede Ijjasz-Vasquez، مدیر ارشد اجتماعی، شهری، روستایی و تاب آوری جهانی بانک جهانی، گفت: اطمینان از مدیریت موثر و مناسب پسماند جامد برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار بسیار مهم است. زباله‌ها بدون مدیریت، ریخته یا سوزانده می‌شوند به سلامت انسان آسیب می‌رسانند، به محیط زیست و آب و هوا آسیب می‌رسانند و مانع رشد اقتصادی در کشورهای فقیر و غنی می‌شوند.

در حالی که این موضوعی است که مردم از آن آگاه هستند، تولید زباله با سرعت هشدار دهنده ای در حال افزایش است. کشورها بدون وجود سیستم های کافی برای مدیریت تغییر ترکیب زباله شهروندان به سرعت در حال توسعه هستند. شهرهایی که بیش از نیمی از بشریت را در خود جای داده و بیش از 80 درصد تولید ناخالص داخلی جهان را تولید می کنند، در خط مقدم مقابله با چالش جهانی زباله قرار دارند.

بر اساس گزارش بانک جهانی What a Waste 2.0، جهان سالانه 2.01 میلیارد تن زباله جامد شهری تولید می کند که حداقل 33 درصد آن به شیوه ای ایمن از نظر زیست محیطی مدیریت نمی شود.

به‌روزرسانی نسخه قبلی، گزارش سال 2018 نشان می‌دهد که شهرنشینی سریع، رشد جمعیت و توسعه اقتصادی باعث افزایش 70 درصدی زباله‌های جهانی در 30 سال آینده می‌شود – به رقم خیره کننده 3.40 میلیارد تن زباله که سالانه تولید می‌شود.

میزان زباله جقدر است؟

زباله های پلاستیکی را بدر نظر بگیرید که اقیانوس های ما را خفه می کند و 90 درصد زباله های دریایی را تشکیل می دهد. تنها در سال 2016، جهان 242 میلیون تن زباله پلاستیکی تولید کرد که معادل حدود 24 تریلیون بطری پلاستیکی 10 گرمی 500 میلی متری است. حجم آب این بطری ها می تواند 2400 استادیوم المپیک، 4.8 میلیون استخر در اندازه المپیک یا 40 میلیارد وان حمام را پر کند. این همچنین وزن 3.4 میلیون نهنگ آبی بالغ یا 1376 ساختمان امپایر استیت است.و این تنها 12 درصد از کل زباله های تولید شده در هر سال است.

علاوه بر روندهای جهانی، What a Waste 2.0 وضعیت مدیریت پسماند جامد را در هر منطقه ترسیم می کند. به عنوان مثال، منطقه شرق آسیا و اقیانوس آرام منطقه ای است که در حال حاضر بیشترین زباله های جهان را با 23 درصد تولید می کند. و اگرچه تنها 16 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهند، کشورهای با درآمد بالا روی هم رفته بیش از یک سوم (34 درصد) زباله های جهان را تولید می کنند.

از آنجا که انتظار می رود تولید زباله با توسعه اقتصادی و رشد جمعیت افزایش یابد، کشورهای با درآمد متوسط ​​پایین احتمالا بیشترین رشد را در تولید زباله تجربه خواهند کرد. مناطقی که سریع‌ترین رشد را دارند، کشورهای جنوب صحرای آفریقا و جنوب آسیا هستند که انتظار می‌رود تولید زباله تا سال 2050 به ترتیب سه برابر  و دو برابر شود و 35 درصد زباله‌های جهان را تشکیل دهند. همچنین انتظار می رود منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا تا سال 2050 تولید زباله را دو برابر کند.

کشورهای با درآمد متوسط ​​و بالا جمع آوری زباله جهانی را تقریبا انجام می دهند  و بیش از یک سوم زباله ها در کشورهای با درآمد بالا از طریق بازیافت و کمپوست بازیافت می شوند. کشورهای کم درآمد حدود 48 درصد زباله ها را در شهرها جمع آوری می کنند، اما تنها 26 درصد در مناطق روستایی و تنها 4 درصد بازیافت می شوند. به طور کلی، 13.5 درصد از زباله های جهانی بازیافت و 5.5 درصد کمپوست می شوند.

به سمت مدیریت پایدار پسماند جامد

سیلپا کازا، متخصص توسعه شهری بانک جهانی و نویسنده اصلی گزارش What a Waste 2.0، گفت: «مدیریت زباله از نظر زیست‌محیطی جنبه‌های حیاتی توسعه را ارایه می‌کند. با این حال، مدیریت پسماند جامد معمولاً زمانی که نوبت به برنامه ریزی شهرها و جوامع پایدار، سالم و فراگیر می شود، نادیده گرفته می شود. دولت ها باید برای رسیدگی به مدیریت زباله برای مردم خود و کره زمین اقدام فوری انجام دهند.»

حرکت به سمت مدیریت پسماند پایدار نیازمند تلاش های پایدار و هزینه قابل توجهی است. بر اساس What a Waste 2.0، مدیریت پسماند می تواند بالاترین اقلام بودجه برای بسیاری از ادارات محلی باشد. در کشورهای کم درآمد، به طور متوسط ​​20 درصد از بودجه شهرداری ها را شامل می شود.

به این قیمت می ارزد؟

بله. تحقیقات نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در مدیریت پایدار زباله منطقی اقتصادی است. زباله های جمع آوری نشده و زباله های دفع نادرست اثرات قابل توجهی بر سلامتی و زیست محیطی دارند. هزینه پرداختن به این اثرات چندین برابر هزینه توسعه و بهره برداری از سیستم های مدیریت پسماند ساده و کافی است.

برای کمک به پاسخگویی به تقاضای تامین مالی، بانک جهانی با کشورها، شهرها و شرکای سراسر جهان برای ایجاد و تامین مالی راه‌حل‌های موثری کار می‌کند که می‌تواند منجر به افزایش سرمایه‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و انسانی شود.

از سال 2000، بانک جهانی بیش از 4.7 میلیارد دلار را به بیش از 340 برنامه مدیریت مواد زائد جامد در سراسر جهان، مانند ابتکارات و زمینه های مشارکت زیر، متعهد کرده است.مدیریت پسماند جامد کار همه است. اطمینان از مدیریت موثر و مناسب پسماند جامد برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار ضروری است.

تامین مالی مدیریت پسماند

با توجه به هزینه های گزاف، تامین مالی سیستم های مدیریت پسماند جامد یک چالش مهم است. سرمایه گذاری های بانک جهانی برای کمک به کشورها برای برآوردن این تقاضا افزایش یافته است.

در آذربایجان، وام های بانک جهانی از بازسازی محل اصلی دفن زباله و ایجاد یک شرکت مدیریت پسماند دولتی حمایت کرد و جمعیتی را که توسط سیستم رسمی مدیریت پسماند جامد خدمات رسانی می شود از 53 درصد در سال 2008 به 74 درصد در سال 2012 افزایش داد. برای ادامه شیوه های مدیریت زباله پایدار، کمک به دستیابی به نرخ بازیافت و استفاده مجدد 25٪.

در چین، یک برنامه تشویقی مبتنی بر نتایج، انگیزه جداسازی زباله‌های آشپزخانه‌های خانگی را فراهم کرده است. این وام 80 میلیون دلاری همچنین از ساخت یک مرکز هضم بی هوازی مدرن برای تخمیر و بازیابی انرژی از زباله های آلی حمایت کرده است که 3 میلیون نفر از آن بهره مند خواهند شد.

در نپال، یک پروژه مالی مبتنی بر نتایج به مبلغ 4.3 میلیون دلار، جمع‌آوری هزینه‌های کاربر و بهبود خدمات جمع‌آوری زباله در پنج شهرداری را افزایش داد که به نفع 800000 نفر از ساکنان بود.

کاهش کربن، افزایش انعطاف پذیری

بدون بهبود در این بخش، انتشارات مربوط به زباله های جامد احتمالاً تا سال 2050 به 2.6 میلیارد تن معادل CO2 افزایش خواهد یافت. بهبود مدیریت زباله به شهرها کمک می کند تا در برابر حوادث شدید آب و هوایی که باعث سیل، آسیب به زیرساخت ها و جابجایی جوامع و معیشت آنها می شود، انعطاف پذیرتر شوند.

در پاکستان، یک پروژه 5.5 میلیون دلاری از تأسیسات کمپوست سازی در لاهور در توسعه بازار و فروش اعتبارات کاهش انتشار تحت پروتکل کیوتو کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییر آب و هوا (UNFCCC) حمایت کرد. فعالیت ها منجر به کاهش 150000 تنی معادل CO2 و افزایش حجم تولید روزانه کمپوست از 300 به 1000 تن در روز شد.

در ویتنام، سرمایه گذاری در مدیریت پسماند جامد به شهر Can Tho کمک می کند تا از مسدود شدن زهکشی ها که می تواند منجر به سیل شود جلوگیری کند. به طور مشابه، در فیلیپین، سرمایه‌گذاری‌ها به مترو مانیل کمک می‌کند تا با به حداقل رساندن زباله‌های جامد در آبراه‌ها، خطر سیل را کاهش دهد. با تمرکز بر بهبود سیستم‌های جمع‌آوری، رویکردهای مبتنی بر جامعه، و ارائه مشوق‌ها، سرمایه‌گذاری‌های مدیریت زباله به کاهش زباله‌های دریایی، به ویژه در خلیج مانیل کمک می‌کنند.

هیچکس را فراموش نکنید

هنگامی که بازیافت غیررسمی حمایت و سازماندهی شود، می تواند اشتغال ایجاد کند، رقابت صنعتی محلی را بهبود بخشد، فقر را کاهش دهد و هزینه های شهرداری را کاهش دهد. اما واقعیت برای بیش از 15 میلیون جمع کننده غیررسمی زباله در جهان – به طور معمول زنان، کودکان، سالمندان، بیکاران یا مهاجران – همچنان یکی از شرایط ناسالم، فقدان امنیت اجتماعی یا بیمه درمانی و انگ اجتماعی است.

بر اساس What a Waste 2.0، مداخلات موفق برای بهبود معیشت جمع کنندگان زباله شامل رسمی کردن و ادغام جمع کنندگان زباله در اقتصاد، تقویت زنجیره ارزش بازیافت و در نظر گرفتن فرصت های شغلی جایگزین است.

به عنوان مثال، در کرانه باختری، وام های بانک جهانی از ساخت سه محل دفن زباله که به بیش از دو میلیون ساکن خدمات رسانی می کنند، بسته شدن زباله ها، برنامه های معیشت پایدار برای جمع کنندگان زباله را توسعه داده و پرداخت ها را با ارائه خدمات بهتر از طریق تامین مالی مبتنی بر نتایج مرتبط کرده است.

تمرکز بر داده ها، برنامه ریزی و مدیریت یکپارچه زباله

درک میزان و مکان تولید زباله – و همچنین انواع زباله های تولید شده – به دولت های محلی اجازه می دهد تا بودجه و زمین را به طور واقع بینانه تخصیص دهند، فناوری های مربوطه را ارزیابی کنند، و شرکای استراتژیک برای ارائه خدمات، مانند سازمان های بخش خصوصی یا غیردولتی را در نظر بگیرند.

با تمرکز بر داده‌های زباله، حمایت از کشورها برای اتخاذ تصمیم‌های مالی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مدیریت پسماند جامد کلیدی است. راه حل ها عبارتند از:

• تأمین مالی برای کشورهای نیازمند، به ویژه کشورهایی که سریع‌ترین رشد را دارند، برای توسعه پیشرفته‌ترین سیستم‌های مدیریت پسماند.
• حمایت از کشورهای عمده تولید کننده زباله برای کاهش مصرف پلاستیک و زباله های دریایی از طریق برنامه های جامع کاهش زباله و بازیافت.
• کاهش ضایعات مواد غذایی از طریق آموزش مصرف کنندگان، مدیریت مواد ارگانیک و برنامه های هماهنگ مدیریت پسماند مواد غذایی.

زمانی برای تلف کردن نیست

در عصر شهرنشینی و رشد سریع جمعیت، مدیریت زباله جامد برای شهرها و جوامع پایدار، سالم و فراگیر حیاتی است. اگر اقدامی صورت نگیرد، جهان در مسیر خطرناکی برای زباله های بیشتر و آلودگی طاقت فرسا قرار خواهد گرفت. زندگی، معیشت، و محیط زیست حتی بهای بیشتری را نسبت به امروز می‌پردازد.راه حل های زیادی برای معکوس کردن این روند وجود دارد. آنچه لازم است اقدام عاجل در تمام سطوح جامعه است.

الآن وقت دست به کار شدن است.